| เผยแพร่ |
|---|
ครั้งหนึ่งรัชกาลที่ 5 รับสั่งถาม “คุณนายล้อม” ว่า “แกมีเงินเท่าไร” คุณนายล้อม กราบบังคมทูลว่า “มีจำนวนเท่าไรไม่ทราบ แต่ถ้าเอาใส่กระป๋องตักน้ำให้เต็มเรียงกันตั้งแต่บ้านง่วนฮวดเส็งจนถึงพระราชวังยังไม่หมด” [1]
“คุณนายล้อม” ผู้มั่งคั่งนั้น คือนางล้อม เหมะชะญาติ เป็นบุตรของเจ้าสัวมาหัว และเป็นภรรยาเจ้าสัวเฮียบหยู คุณนายล้อมมีบุตรสาวชื่อ นางลมุน เหมะชะญาติ แต่งงานกับหลวงพิศาลผลพานิช (กือหยิน) ในตระกูลพิศาลบุตร
เจ้าสัวมาหัว บิดาของคุณนายล้อมทำงานกับโรงสีของตระกูลพิศาลบุตร ซึ่งเป็นเจ้าของโรงสีข้าวที่เป็นของชาวจีนที่เก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย มีทั้งหมด 3 โรง ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา สีข้าวตลอดทั้งเวลากลางวันและกลางคืน แต่ละวันสีข้าวได้ประมาณ 2,600 กระสอบ (ข้าวสาร 1 กระสอบ น้ำหนัก 100 กิโลกรัม) [2]
เจ้าสัวมาหัวคุ้นเคยกับคนในตระกูลพิศาลบุตรเป็นอย่างดี เพราะต่างก็เป็นคนในตระกูลแซ่เดียวกัน คือ แซ่กอ ภายหลังเมื่อจะแยกตัวออกมาทำกิจการโรงสีของตนเอง ตระกูลพิศาลบุตรก็ยังออกทุนให้ ขณะนั้นเวลาคุณนายล้อมเป็นผู้สืบทอดกิจการของเจ้าสัวมาหัว คือ “ห้างง่วนฮวดเส็ง” และกิจการของสามีคือเจ้าสัวเฮียบหยู
เช่นนี้เองที่ทำให้ คุณนายล้อมกราบบังคมทูลรัชกาลที่ 5 ว่า “มี [เงิน] จำนวนเท่าไรไม่ทราบ แต่ถ้าเอาใส่กระป๋องตักน้ำให้เต็มเรียงกันตั้งแต่บ้านง่วนฮวดเส็งจนถึงพระราชวังยังไม่หมด” คงไม่ใช่เป็นการอวดอ้างว่ารวย แต่รวยจริงๆ
เชิงอรรถ
[1] หนังสืออนุสรณ์ในงานพระราชทานเพลิงศพ นายถนั่น พิศาลบุตร ณ เมรุวัดธาตุทอง วันจันทร์ที่ 26 พฤศจิกายน พ.ศ. 2527
[2] Wright, Arnold and Breakspear, Oliver T. Twentieth Century Impressions of Siam. Bangkok : White Lotus, 1994
บรรณานุกรม
พรรณี บัวเล็ก. “สยาม” ในกระแสแห่งการเปลี่ยนแปลง ประวัติศาสตร์ไทยตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5, สำนักพิมพ์เมืองโบราณ, พิมพ์ครั้งแรก มีนาคม พ.ศ. 2554
เผยแพร่ข้อมูลในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 4 สิงหาคม 2564
