พบงานโมเสกยุคจักรพรรดิโรมัน ประเมินค่าไม่ได้ กลายเป็นโต๊ะกาแฟในอพาร์ตเมนต์ร่วม 50 ปี

(ขวา) รูปปั้นจักรพรรดิ คาลิกูลา Caligula ในพิพิธภัณฑ์ Beaux-Arts ที่ลียง ฝรั่งเศส เมื่อ พ.ย. 2018 ภาพจาก ROMAIN LAFABREGUE / AFP (ซ้าย) ภาพประกอบเนื้อหา โต๊ะกาแฟ

ดาริโอ เดล บูฟาโล (Dario Del Bufalo) สถาปนิกและผู้เชี่ยวชาญด้านหินและหินอ่อนโบราณให้สัมภาษณ์กับรายการโทรทัศน์ชื่อดังโดยอ้างว่า งานโมเสกที่ชิ้นงานเคยถูกใช้เป็นของตกแต่งฝังในพื้นเรือขนาดใหญ่ลำหนึ่งอันเป็น 1 ในเรืออันหรูหรา 2 ลำ และสูญหายไปหลัง ค.ศ. 1944 ก่อนที่เขาจะพบว่า โมเสกหายากที่ประเมินมูลค่าไม่ได้ถูกนำมาใช้เป็นโต๊ะกาแฟในอพาร์ตเมนต์แห่งหนึ่งในนิวยอร์ก

รายการ 60 Minutes ตอนล่าสุดซึ่งออกอากาศไปเมื่อวันที่ 21 พฤศจิกายนที่ผ่านมา (ตามเวลาท้องถิ่น) ดาริโอ เดล บูฟาโล ให้สัมภาษณ์ในรายการว่า เขาพบร่องรอยของชิ้นงานโดยบังเอิญเมื่อปี ค.ศ. 2013 ขณะไปทำงานบรรยายและแจกลายเซ็นหนังสือ Porphyry ที่เขาเขียนขึ้น มีเนื้อหาเกี่ยวกับหินที่ถูกนำมาใช้โดยจักรพรรดิโรมัน โดยในหนังสือเล่มนี้มีภาพชิ้นงานโมเสกซึ่งเคยเป็นของตกแต่งฝังในพื้นของเรือสำราญหรูหราขนาดใหญ่ เชื่อว่าถูกสร้างเพื่อวัตถุประสงค์เป็นเรือสำหรับความสำราญหรือเป็นอนุสรณ์ลอยน้ำอุทิศให้ตัวจักรพรรดิคาลิกูลา (Caligula) ซึ่งเป็นจักรพรรดิโรมันตั้งแต่ค.ศ. 37-41

คลิกชมภาพของชิ้นงานโมเสกที่นี่

หรือชมงานโมเสกจากคลิปด้านล่าง

จักรพรรดิคาลิกูลา ถูกลอบสังหารเมื่อปี ค.ศ. 41 หลังจากได้ครองบัลลังก์เพียง 4 ปี เรือของจักรพรรดิจมลงในตอนกลางของทะเลสาบเนมิ (Lake Nemi) ทะเลสาบภูเขาไฟขนาดย่อม ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงใต้ของโรม

ตลอดระยะเวลาหลายศตวรรษ มีหลายคนพยายามกู้ซากเรือและสิ่งของบนเรือขึ้นมา เชื่อว่า ความพยายามครั้งแรกเกิดขึ้นช่วงกลางศตวรรษที่ 15 โดยสถาปนิกนามว่า ลีออน บัตติสตา อัลเบอร์ตี (Leon Battista Alberti) แต่ไม่ประสบผล

จากนั้นในค.ศ. 1895 กลุ่มนักประดาน้ำสำรวจพื้นที่และเริ่มค้นพบวัตถุโบราณในพื้นโคลนของทะเลสาบ หลังจากนั้นมาจึงมีนักโบราณคดีค้นพบหินโมเสกหลากหลายสีสันชิ้นที่เป็นประเด็น คาดว่าเป็นยุค 1930s ที่มุสโสลินี (Mussolini) จัดตั้งพิพิธภัณฑ์ในละแวกใกล้ทะเลสาบเพื่อจัดเก็บซากเรือและสิ่งของมีค่าที่ได้ค้นพบ

ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 กองทัพนาซีเยอรมันใช้พิพิธภัณฑ์แห่งนี้เป็นหลุมหลบภัยจากระเบิด เมื่อกองทัพเยอรมันถอนทัพจากอิตาลี ซากเรือและของมีค่าในพิพิธภัณฑ์ก็พังเสียหายไป ทางการท้องถิ่นของเมืองเคยกล่าวหาว่ากองทัพนาซีเผาพิพิธภัณฑ์แห่งนี้อย่างจงใจขณะถอนทัพออกจากพื้นที่เมื่อปี 1944 และเรียกร้องค่าเสียหาย

เวลาผ่านไปอีก 70 ปี ดาริโอ เดล บูฟาโล เล่าว่า ขณะเขากำลังแจกลายเซ็นอยู่ เขาได้ยินบทสนทนาระหว่างชายและหญิงคู่หนึ่ง ฝ่ายหญิงกล่าวว่าเธอมีชิ้นงานโมเสกที่ปรากฏในหนังสือและกำลังถูกตามหากันอยู่

เดล บูฟาโล ติดต่อไปยังชายที่สนทนากับผู้หญิงรายนั้นได้และยืนยันว่า ผู้หญิงที่สนทนาด้วยชื่อ เฮเลน (Helen) มีชิ้นงานโมเสกแบบภาพในหนังสือจริง และชิ้นงานอยู่ในอพาร์ตเมนต์ของเธอในแมนฮัตตัน

สตรีรายนั้นคือ เฮเลน ฟิโอรัตติ (Helen Fioratti) เป็นเจ้าของแกลเลอรีและค้างานศิลป์ เธอเคยให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าวนิวยอร์กไทม์ส (New York Times) เมื่อปี 2017 เล่าว่า เธอและสามีซื้องานโมเสกมาจากครอบครัวผู้ดีอิตาเลียนตั้งแต่ยุค 60s เมื่อเดินทางมาถึงนิวยอร์ก เธอและสามีปรับงานโมเสกมาใช้เป็นโต๊ะกาแฟ

สำนักงานอัยการของแมนฮัตตันระบุว่า มีหลักฐานที่น่าเชื่อว่าชิ้นงานโมเสกอาจถูกขโมยในช่วงระหว่างสงครามโลกครั้งที่ 2 ขณะที่ในบทสัมภาษณ์ของเฮเลน เมื่อปี 2017 เธอกล่าวกับสำนักข่าวดังว่า การซื้อชิ้นงานครั้งนั้นเป็นการซื้อที่บริสุทธิ์ไร้เดียงสา มันกลายเป็นสิ่งของชิ้นโปรดของเธอและสามี ซึ่งครอบครองมายาวนานถึง 45 ปี

รายงานข่าวเมื่อปี 2017 ยังระบุว่า สำนักงานอัยการแมนฮัตตันได้ยึดโมเสกเอาไว้เมื่อเดือนตุลาคม 2017 และส่งมอบให้เจ้าหน้าที่กงสุลอิตาลี หลังจากนั้นก็ถูกจัดแสดงชั่วคราวในอิตาลี กระทั่งช่วงเดือนมีนาคม ปี 2021 ชิ้นงานนี้ถูกส่งกลับไปถึงพิพิธภัณฑ์เนมิ และถูกจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์เรือโรมันในเนมิ เรียบร้อยแล้ว


อ้างอิง:

Farmer, Brit Maccandless. “Roman Emperor Caligula’s coffee table”. CBS News. Online. Published NOV 2021. Access 23 NOV 2021. <https://www.cbsnews.com/news/roman-emperor-caligula-coffee-table-60-minutes-2021-11-21/>

Oladipo, Gloria. “Priceless Roman mosaic spent 50 years as a coffee table in New York apartment”. The Guardian. Online. Published 22 NOV 2021. Access 23 NOV 2021. <https://www.theguardian.com/artanddesign/2021/nov/22/priceless-roman-mosaic-coffee-table-new-york-apartment>

PAOLO SANTALUCIA and NICOLE WINFIELD. “Emperor’s mosaic displayed in Italy after stint as NYC table”. AP. Online. Published 12 MAR 2021. Access 23 NOV 2021. <https://apnews.com/article/emperor-caligula-mosaic-became-nyc-coffee-table-back-italy-90d7365d9562ed8bc79e23de84ba8655>

“Italian town seeks damages for Nazi destruction of Caligula’s ships”. Wanted in Rome. Online. Published 28 JUL 2020. Access 23 NOV 2021. <https://www.wantedinrome.com/news/italian-town-seeks-damages-for-nazi-destruction-of-caligulas-ships.html>


เผยแพร่เนื้อหาในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 23 พฤศจิกายน 2564