มันคือศิลปะ! ศิลปินส่งกรอบรูปว่างเปล่าไปจัดแสดง ประท้วงค่าตอบแทนต่ำ พิพิธภัณฑ์โวยแหลก

ภาพประกอบเนื้อหา - ภาพเหตุการณ์สมมติ ผู้เข้าชมการจัดแสดงกรอบรูปว่างเปล่า เป็นภาพจากการตกแต่ง

เยนส์ ฮานิง (Jens Haaning) ศิลปินชาวเดนมาร์กสร้างผลงานสุดแสบสันและเป็นหัวข้อถกเถียงไปทั่วโลก เมื่อเขาส่งกรอบรูปว่างเปล่าไปจัดแสดงในพิพิธภัณฑ์ โดยอธิบายว่างานของเขาเป็น “ศิลปะรูปแบบใหม่” ขณะที่พิพิธภัณฑ์กลับไม่ปลื้มผลงานชิ้นนี้ ซึ่งก็น่าคิดทีเดียวเพราะพิพิธภัณฑ์จ่ายเงินแลกกับผลงานของฮานิง คิดเป็นมูลค่ารวมประมาณ 84,000 ดอลลาร์สหรัฐ

ฮานิง ผู้สร้างสรรค์ผลงานกรอบรูปเปล่า 2 ชิ้นอันน่าฉงนไปจัดแสดงในนิทรรศการ เขาเรียกชิ้นงานนี้ว่า “Take the Money and Run” (เอาเงินมาแล้วเผ่นซะ) และอธิบายว่ามาจากไอเดียเรื่องค่าตอบแทนจากการทำงานที่ได้จำนวนน้อยนิด(ตามความเห็นของเขา)

ฮานิง เป็นศิลปินที่ทำงานแนว “มโนทัศนศิลป์” หรือ conceptual art งานของเขามีแนวคิดเกี่ยวกับอำนาจและความไม่เท่าเทียมกันในสังคม ก่อนหน้านี้ เขาได้รับมอบหมายจากพิพิธภัณฑ์ให้ผลิตงานศิลปะที่เขาเคยทำแล้วขึ้นมาใหม่ 2 ชิ้น ชิ้นหนึ่งคืองานเมื่อปี 2007 ที่นำธนบัตรเดนมาร์กมาเป็นส่วนหนึ่งของงาน และชิ้นงานเมื่อปี 2011 เกี่ยวกับรายได้ของชาวออสเตรียโดยใช้สกุลเงินยูโร

สองวันก่อนหน้านิทรรศการจะเปิด ฮานิง ส่งอีเมลมาแจ้งว่าเขาส่งงานชิ้นใหม่มาให้แล้ว เมื่อเจ้าหน้าที่เปิดกล่องดู กลับพบกรอบรูปว่างเปล่า 2 ชิ้น

ลาส แอนเดิร์สเซน (Lasse Andersson) ผู้อำนวยการพิพิธภัณฑ์ตอบอีเมลกับสื่ออเมริกันอย่าง NPR โดยเล่าว่า เมื่อได้เห็นผลงาน แม้แต่เขาเองยังอดขำไม่ได้

ด้านศิลปินเดนิชรายนี้ให้สัมภาษณ์กับสื่อท้องถิ่นโดยระบุว่า “สิ่งที่เกิดขึ้นมันละเมิดสัญญา และการละเมิดสัญญาก็คือส่วนหนึ่งของงาน” และกล่าวอีกว่า

“ผลงานก็คือการที่ผมเอาเงินของพวกเขามา”

ฟากพิพิธภัณฑ์กลับไม่ปลื้มกับไอเดียการทำงานนี้ โดยพิพิธภัณฑ์ศิลปะโมเดิร์นแห่ง Kunsten (Kunsten Museum of Modern Art) ใน Aalborg มีท่าทีไม่พอใจแต่ไม่ได้ยกเลิกการจัดแสดงผลงานในนิทรรศการที่เรียกว่า Worked It Out ซึ่งพยายามบอกเล่าความสัมพันธ์ระหว่างผู้คนกับการทำงาน โดยเริ่มจัดแสดงตั้งแต่กลางเดือนกันยายนไปจนถึงกลางเดือนมกราคม 2022

คลิกชมภาพผลงานที่ถูกจัดแสดงเพิ่มเติมที่นี่

รายงานข่าวจาก The Guardian ยังระบุว่า พิพิธภัณฑ์อ้างว่าศิลปินละเมิดสัญญาข้อตกลงตามกฎหมาย และยังอ้างว่าพิพิธภัณฑ์ทำสัญญาเรื่องค่าตอบแทนกับศิลปินรวมมูลค่าแล้วประมาณ 84,000 ดอลลาร์สหรัฐ แต่จนถึงเวลานี้ (30 กันยายน ตามเวลาในไทย) พิพิธภัณฑ์ยังไม่ได้ดำเนินการทางกฎหมายใดๆ

รายงานข่าวเผยว่า พิพิธภัณฑ์ได้จ่ายเงินไป 534,000 โครนเดนมาร์ก สำหรับการผลิตชิ้นงานที่เคยทำขึ้นมาใหม่ และอีก 25,000 โครนเดนมาร์ก (ประมาณ 1.3 แสนบาท) เป็นค่าตอบแทนในส่วนของศิลปิน แต่เมื่อเจ้าหน้าที่ได้รับชิ้นงานเมื่อสัปดาห์ก่อน กลับพบเพียงกรอบรูปว่างเปล่า 2 ชิ้น พร้อมอักษรชื่องานว่า “Take the Money and Run” (เอาเงินมาแล้วเผ่นซะ)

ลาส แอนเดิร์สเซน (Lasse Andersson) ผู้อำนวยการพิพิธภัณฑ์ให้สัมภาษณ์กับ The Guardian เผยว่า พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ไม่ใช่องค์กรที่ร่ำรวย และต้องใช้ทุนอย่างระมัดระวัง ขณะที่สัญญาข้อตกลงกับศิลปินมีผลต่อฝ่ายเยนส์ ฮานิง ให้ส่งเงินคืนภายในวันที่ 16 มกราคม

แต่ฮานิง เผยว่า เขาไม่มีความคิดจะทำตามสัญญาข้อตกลงแต่อย่างใด

“มันไม่ใช่การขโมย มันละเมิดสัญญา และการละเมิดสัญญาคือส่วนหนึ่งของงาน” เขาให้สัมภาษณ์กับสถานีวิทยุท้องถิ่นในเดนมาร์ก

ฮานิง ยังกล่าวอีกว่า “ผมขอเรียกร้องให้คนอื่นที่อยู่ในสภาพการทำงานอันย่ำแย่เหมือนกับผมให้ทำแบบเดียวกัน หากพวกเขายังนั่งทำงานห่วยๆ และไม่ได้ค่าตอบแทน และยังถูกเรียกให้จ่ายเงินเพื่อกลับไปทำงานอีก ดังนั้น หยิบสิ่งที่คุณหยิบมาได้และช่างมันไป” 

พิพิธภัณฑ์ยืนยันว่า การเลือกจัดแสดงผลงานนี้อยู่แม้จะสูญเสียเงินไปจำนวนมากไม่ใช่แผนประชาสัมพันธ์นิทรรศการ


อ้างอิง:

Chappell, Bill. “For $84,000, An Artist Painted Two Blank Canvasses Titled ‘Take The Money And Run’ “. NPR. Online. Published 29 SEP 2021. Access 30 SEP 2021. <https://www.npr.org/2021/09/29/1041492941/jens-haaning-kunsten-take-the-money-and-run-art-denmark-blank>

Sherwood, Harriet. “Danish artist delivers empty frames for $84k as low pay protest”. The Guardian. Online. Published 29 SEP 2021. Access 30 SEP 2021. <https://www.theguardian.com/artanddesign/2021/sep/28/danish-artist-delivers-empty-frames-for-84k-fee-as-low-pay-protest>


เผยแพร่เนื้อหาในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 30 กันยายน 2564