ในวันนี้ (13 มิถุนายน) ดร.ดาเมียน อีแวนส์ (Damian Evans) นักโบราณคดีชาวออสเตรเลีย เตรียมเผยรายงานการค้นพบเมืองโบราณ อายุราว 900-1,400 ปี หลายแห่งไม่ไกลจากนครวัด ที่ซุกซ่อนอยู่ใต้ผืนป่าของกัมพูชาและมิได้มีการบันทึกมาก่อน หลังทำการสำรวจด้วยเลเซอร์ทางอากาศ

“เราพบเมืองทั้งหมดที่ซุกซ่อนอยู่ใต้ผืนป่าที่ไม่มีใครรู้ว่ามีมาก่อน ที่พระขรรค์แห่งกัมปงสวาย (Pheah Khan of Kompong Svay) มันกลายเป็นว่าที่เราตรงนั้นเป็นพบเพียงแค่ส่วนหนึ่งของเมืองมเหนทรบรรบต (Mahendraparvata) ในพนมกุเลน (Phnom Kulen) [จากการสำรวจในปี 2012]…คราวนี้เราได้เห็นภาพทั้งหมดและมันใหญ่มาก ใหญ่เท่ากับพนมเปญเลย” อีแวนส์กล่าว

อีแวนส์เป็นนักวิจัยจากสำนักฝรั่งเศสแห่งปลายบุรพทิศ (École française d’Extrême-Orient) และหนึ่งในผู้ก่อตั้งโครงการสำรวจโบราณสถานในกัมพูชาด้วยแสงเลเซอร์ (Cambodian Archaeological Lidar Initiative, Cali) เขาได้รับทุนจากสภาวิจัยแห่งยุโรป (EFEO) หลังประสบความสำเร็จจากการสำรวจด้วยเลเซอร์เมื่อปี 2012

การสำรวจครั้งล่าสุดของเขาในปี 2015 ครอบคลุมพื้นที่ 1,901 ตารางกิโลเมตร ซึ่งเขาเตรียมประกาศการค้นพบของเขาต่อราชสมาคมภูมิศาสตร์ในกรุงลอนดอนประเทศอังกฤษในวันนี้ เป็นเครื่องยืนยันข้อสันนิษฐานของนักโบราณคดีหลายคนที่เชื่อว่าน่าจะมีเมืองโบราณอยู่ใต้เขาพนมกุเลน

รายงานของเดอะการ์เดียนระบุว่า การค้นพบครั้งนี้คาดว่าจะเป็นสิ่งที่ท้าทายต่อทฤษฎีการพัฒนาของจักรวรรดิเขมร การครองอิทธิพลเหนือภูมิภาค และการล่มสลายในศตวรรษที่ 15 และผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงของสภาพอากาศและการจัดการน้ำในยุคนั้น

“การวิจัยของเราในยุคหลังนครวัดยังได้ให้มุมมองใหม่ที่น่าตะลึงถึงการล่มสลายของนครวัด” อีแวนส์กล่าว “มีคนเสนอว่า คนไทยเข้ามารุกรานและทุกคนที่นี่ก็พากันหนีลงใต้ นั่นไม่น่าจะเป็นไปได้ มันไม่มีเมืองให้พวกเขาหนีไป [ทั้งนี้จากผลการสำรวจทางอากาศ] ทำให้เกิดคำถามต่อความเชื่อว่าด้วยการล่มสลายของนครวัดโดยรวม”

ข้อมูลจาก “Revealed: Cambodia’s vast medieval cities hidden beneath the jungle”. The Guardian.
<https://www.theguardian.com/world/2016/jun/11/lost-city-medieval-discovered-hidden-beneath-cambodian-jungle>