| เผยแพร่ |
|---|
ตุ๊กตายางรูป “เป็ด” ขนาดใหญ่สีเหลือง ที่สูงถึง 16.5 เมตร เป็นผลงานประติมากรรมของ ฟลอเรนไทน์ ฮอฟแมน ศิลปินชาวดัชต์ ที่สร้างขึ้นเมื่อปี 2550 เพื่อแบ่งปันวัฒนธรรมและความทรงจำวัยเด็ก ด้วยตุ๊กตาเป็ดยางสีเหลืองเป็นของเล่นที่เด็กหลายประเทศ หลายคนคุ้นเคย โดยให้ตุ๊กตาเป็ดเป็นสัญลักษณ์ของสันติภาพ และมีจัดแสดงสัญจนในหลายประเทศทั่วโลก
วันที่ 2 พฤษภาคม 2556 ตุ๊กตาเป็ดยักษ์สีเหลืองก็เดินทางมาถึงฮ่องกง ประชาชนทั้งเด็กและผู้ใหญ่ให้ความสนใจเดินทางมาถ่ายรูปกับมันที่อ่าววิกตอเรียอย่างคึกครื้น โดยมีกำหนดจะจัดแสดงที่ฮ่องกงจนถึงวันที่ 9 มิถุนยายน 2556
แต่วันที่ 15 พฤษภาคม ตุ๊กตาเป็ดก็เกิด “รั่ว” ทำให้ตุ๊กตายางแฟบแบนอยู่กลางทะเล
หลังจากนั้นไม่นานตุ๊กตาเป็ดก็ซ่อมเสร็จ แต่คราวนี้ไม่ใช่มันไม่ได้มาเพียงลำพัง เพราะเกิดมี “เป็ดก๊อปปี้” จำนวนมากเกิดขึ้น ตามเมืองต่างๆ ไม่ว่าจะเป็น หังโจว, อู่ฮั้น, ซีนอาน ฯลฯ มีเป็ดสีเหลืองลอยน้ำ หรือนั่งโชว์ตัวอยู่ในที่สาธารณะหลายแห่ง ทั้งหมดแตกต่างจากเป็ดที่อ่าววิกตอเรียกเพียงอย่างเดียว คือ ขนาด
รัฐบาลจีนไม่นิ่งเฉยกลับ “เป็ดปลอม” เหล่านี้ เพราะถือว่าเป็นการซ้ำเติมภาพลักษณ์ของประเทศ หนังสือพิมพ์ไชน่าเดลี่ สื่อฝ่ายรัฐบาลประณามการก๊อปปี้ดังกล่าวว่า เป็นการทรยศต่อเจตนารมณ์ของผู้สร้างสรรค์ผลงานเพื่อศิลปะ ของเลียนแบบที่ผลิตออกมาก็เป็นเพียงศิลปะชั้นต่ำ ที่มีข้อดีเพียงอย่างเดียวคือช่วยทำให้ “เป็ดยักษ์” ของจริงดังมากขึ้น
แม้จะมีการประณามจากสื่อของรัฐบาล แต่เอกชนก็ยังเดินหน้าผลิตเป็ดออกจำหน่าย ตราบที่ยังมีลูกค้าสั่งซื้อ
ต่อมานักเคลื่อนไหวชาวจีนก็นำภาพถ่ายที่นำรูปถ่ายเป็ดยางสีเหลือง มาตัดต่อแทนที่ “รถถัง” ในภาพ Tank Man ซึ่งทำให้รัฐบาลจีนไม่พอใจเป็นอย่างมาก
Tank Man เป็นภาพของชายคนหนึ่งที่ยืนประจันหน้าขวางทาง ขบวนรถถังในการปราบปรามผู้ชุมชนที่จตุรัสเทียนอันเหมิน ในวันที่ 5 มิถุนายน 2532 การตัดต่อภาพ Tank Man โดยใช้ เป็ดยางสีเหลือง ที่ศิลปินเจ้าของผลงานสร้างขึ้นเพื่อสื่อถึงสันติภาพ แทนที่รถถังที่กำลังจะเข้ามาสลายการชุมนุม เพื่อเสียดสีรัฐบาลที่มุ่งเซ็นเซอร์การรำลึกเหตุการณ์ดังกล่าวที่ครบรอบ 24 ปี
(คลิกชมภาพ Tank Man )
4 มิถุนายน 2556 Sina Weibo บล็อกที่ได้รับความนิยมสูงสุดของจีนได้บล็อกคำว่า Today, Tonight, 4 June รวมทั้ง Big Yellow Duck ที่เป็นภาพตัดต่อข้างต้น
“ตุ๊กตาเป็ด” ของเล่นวัยเด็กของหลายคน งานศิลปะที่สื่อถึงสันติภาพจึงกลายเป็น “ของแสลง” ของรัฐบาลจีน ด้วยเหตุนี้
ข้อมูลจาก :
ว่าด้วยประเด็น ‘เป็ด’ สะท้อนสังคมจีนหลายมุม ใน, หนังสือพิมพ์ข่าวสด. ฉบับวันที่ 7 มิถุนายน 2556
Rubber Duck (sculpture), https://en.wikipedia.org สืบค้นเมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน 2563
Tiananmen Square ‘Tank Man’: 30 years later, his memory lives on, https://abcnews.go.com สืบค้นเมื่อวันที่ 17 พฤศจิกายน 2563
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 17 พฤศจิกายน 2563
