| ที่มา | ศิลปวัฒนธรรม ฉบับพฤศจิกายน 2551 |
|---|---|
| ผู้เขียน | ปรามินทร์ เครือทอง |
| เผยแพร่ |
พระแก้วมรกต ถูกไขปริศนาตำนานและปาฏิหาริย์การกำเนิด โดย พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ทรงเป็นพระองค์แรกที่ปฏิเสธตำนาน “เทวดาสร้าง” หรือ “พระอินเดีย” ตามที่เชื่อถือก่อนหน้านี้
โดยทรงพระราชวินิจฉัยไว้ในบทพระราชนิพนธ์ ตำนานพระแก้วมรกต ฉบับสำหรับอาลักษณ์อ่าน ในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดาราม วันสวดมนต์เย็น พระราชพิธีศรีสัจจปานกาล หรือคำอ่านบูชาพระแก้วมรกตนำพระราชพิธีถือน้ำ ก่อนการอ่านโองการแช่งน้ำนั่นเอง
“เรื่องตั้งต้นมาจนถึงที่นี้ มีเรื่องราวเล่ายืดยาวไปดุจมีคนได้รู้เห็นเป็นแน่ แลความนั้นใครที่มักเชื่อง่ายก็ย่อมเห็นว่าเป็นจริง ตามตำนานที่กล่าวมานั้น ที่ไม่เชื่อก็จะคิดวิตกสงสัยไปต่างๆ ว่าพระพุทธรูปองค์นี้แล ฝีมือเทวดาสร้างพระพุทธเจ้ารูปร่างเหมือนอย่างนี้ เป็นฝีมือเทวดาแน่แล้วและจะเป็นที่สงสัยไม่ตกลงกัน ก็ปรกติคนโบราณแรกมีหนังสือขึ้นใช้ ยังไม่มีหนังสือเก่าๆ มาก เมื่อแต่งเรื่องอะไรๆ นึกจะเขียนอย่างไรก็เขียนไปไม่คิดว่านานไปจะมีคนภายหน้าจะมีปัญญาแลสติตริตรองเทียบเคียบมาก จะเชื่อคำของตัวแลไม่เชื่อนั้นไม่ใคร่จะคิด”
และทรงพระราชวินิจฉัยว่า “ดูเหมือนว่าจะเป็นฝีมือช่างลาวเหนือโบราณ ข้างเมืองเชียงแสน เห็นคล้ายคลึงมากกว่าฝีมือช่างเมืองอื่น”
ปัจจุบันนี้ (บทความเผยแพร่เมื่อพ.ศ. 2551 – กองบรรณาธิการ) นักวิชาการทางด้านศิลปะล้านนา ก็วิเคราะห์ถึงลักษณะรูปแบบขององค์พระแก้วมรกต ก็สอดคล้องกับพระราชวินิจฉัย
อ่านเพิ่มเติม :
- พระแก้วมรกต : จากล้านนาสู่ล้านช้าง ถึงกรุงธนบุรี-กรุงเทพฯ (1) ตอนที่ 1
- พระแก้วมรกต : จากล้านนาสู่ล้านช้าง ถึงกรุงธนบุรี-กรุงเทพฯ (1) ตอนที่ 2
หมายเหตุ : คัดเนื้อหาส่วนหนึ่งจากบทความ “พุทธคุณพระแก้วรมกต” เขียนโดย ปรามินทร์ เครือทอง ในศิลปวัฒนธรรม ฉบับพฤศจิกายน 2551
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 12 กันยายน 2559
