เมื่อ พ.ศ. 2451 พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 เสด็จประพาสลำน้ำมะขามเฒ่า ผ่านเมืองสุพรรณ ทรงมีพระราชหัตถเลขาเรื่องท้าวอู่ทอง เมืองอู่ทองว่า ไม่ใช่พระเจ้าอู่ทอง สร้างกรุงศรีอยุธยา มีความตอนหนึ่งว่า

“อู่ทองที่หนีห่าไม่ใช่อู่ทองที่ไปเป็นพระเจ้าแผ่นดินที่กรุงเก่า เป็นอู่ทององค์อื่น อู่ทองมีหลายองค์”

ครั้นหลัง พ.ศ. 2500 มีนักปราชญ์และนักวิชาการทั้งไทยและต่างประเทศ ค้นคว้าวิจัยทางประวัติศาสต์ศิลปะโบราณคดี แล้วพบหลักฐานและร่องรอยสรุปสอดคล้องกันกับพระราชหัตถเลขาว่า

กรุงศรีอยุธยามีขึ้นจากพัฒนาการทางเศรษฐกิจการเมืองร่วมกันของรัฐละโว้ (ลพบุรี) และรัฐสุพรรณภูมิ (สุพรรณบุรี) ไม่เกี่ยวกับท้าวอู่ทอง เมืองอู่ทอง ที่ อำเภออู่ทอง จังหวัดสุพรรณบุรี

คัดจาก : สุจิตต์ วงษ์เทศ. “อู่ทองต้นทางประวัติศาสตร์ไทย” . จัดพิมพ์โดย กรมศิลปากร, 2556

เผยแพร่ครั้งแรกในระบบออนไลน์ เมื่อ 14 เมษายน พ.ศ.2562