ธรรมาสน์ วัดบ้านกุดซวย

ธรรมาสน์ วัดบ้านกุดซวย

ธรรมาสน์ วัดบ้านกุดซวย ตั้งอยู่ที่ตำบลกุดซวย อำเภอหัวตะพาน จังหวัดอำนาจเจริญ ปัจจุบันเรียกวัดโพธิ์ศรี โดยจัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติที่ ๘ จังหวัดอุบลราชธานี สร้างโดยนายฮ้าว จันทนชาติ ซึ่งมีอาชีพเป็นพ่อค้าวัว-ควาย (นายฮ้อย) โดยค้าขายอยู่แถวแขวงจำปาศักดิ์ ประเทศลาว อายุธรรมาสน์หลังนี้อยู่ราวพุทธศตวรรษที่ ๒๔-๒๕

ลักษณะทางศิลปกรรม มีขนาดความกว้าง ๑๓๘ เซนติเมตร ยาว ๑๕๐ เซนติเมตร สูง ๒๘๒ เซนติเมตร เป็นงานศิลปพื้นบ้านอีสานและศิลปะล้านช้าง (ลาว) เข้ามาผสมผสานกัน โดยส่วนฐานที่เป็นเสาเดิมมีขนาดความสูงใกล้เคียงกับความสูงของตัวเรือน ภายหลังได้ถูกตัดออก อีกทั้งส่วนที่เป็นบันไดก็สูญหาย ส่วนตัวเรือนด้านล่างมีลักษณะฐานคล้ายกับส่วนฐานที่เรียกว่าฐานเอวขันของสิม (โบสถ์) ผนังตัวเรือนจำหลักเป็นลวดลายมวย (ที่นึ่งข้าวของอีสาน) โดยมีการเว้นช่องเปิดเล็กๆ เพื่อระบายอากาศและให้เสียงพระเทศน์ผ่านตัวผนังออกมาได้ การตกแต่งช่องเปิด ตกแต่งไม้จำหลักเหมือนฮังผึ้งของสิมด้านบนและล่างจำหลักเป็นลายก้านดกแบบลายประจำยามผสมลายเคือ (เครือเถา) แบบพื้นบ้านอีสาน ส่วนยอดเป็นหลังคาแบบจั่วเปิดมีกันสาด ๒ ตับโดยรอบ เดิมมุงแป้นเกล็ดไม้ (ปัจจุบันไม่มี) การตกแต่งเครื่องลำยอง เป็นศิลปะพื้นบ้านอีสาน โดยเฉพาะลวดลายการจำหลัก เช่น ลายกนกแบบลายก้านดกและลายมวยซึ่งคล้ายกับลายสานไส้ไก่จีน ภาพรวมเป็นรูปทรงธรรมมาสน์แบบไม้ทรงปราสาท มียอดจั่วเปิดทวิมุข มีความลงตัวในรูปทรงและรูปแบบของลวดลายการตกแต่งแบบพื้นบ้าน