| ผู้เขียน | วิภา จิรภาไพศาล |
|---|---|
| เผยแพร่ |
ศาสนาคริสต์ นิกายโรมันคาทอลิก เผยแผ่มาตั้งแต่สมัยอยุธยา ทำให้เกิดการสร้างศาสนสถานสำหรับประกอบศาสนกิจ ซึ่งวัดสำคัญแห่งหนึ่งในยุคนั้น ที่สร้างตั้งแต่สมัยสมเด็จพระนารายณ์มหาราช คือ “วัดคอนเซ็ปชัญ” วัดคาทอลิกแห่งแรกในกรุงเทพฯ
วัดคอนเซ็ปชัญ ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเจ้าพระยา ในชุมชนคาทอลิกเก่าแก่ของบางกอก ซึ่งปัจจุบันเรียกว่าย่านสามเสน วัดแห่งนี้มีประวัติความเป็นมาตั้งแต่ พ.ศ. 2217 ด้วยสมเด็จพระนารายณ์มหาราชพระราชทานที่ดินในเมืองบางกอก ให้แก่พระสังฆราชหลุยส์ ลาโน บาทหลวงฝรั่งเศสที่เข้ามาเผยแผ่ศาสนาเวลานั้น โดยแรกให้ชื่อว่า “วัดแม่พระปฏิสนธินิรมล”
เมื่อครั้งเสียกรุง ปี 2310 ผู้คนจากอยุธยาต่างหลบหนียังเมืองต่างๆ จนกระทั่งสมเด็จพระเจ้าตากสินมหาราชทรงสถาปนากรุงธนบุรีเป็นราชธานี บรรดาบาทหลวงที่หนีภัยสงครามก็กลับเข้ามา และมีการพระราชทานที่ดินให้สร้างวัดในศาสนาคริสต์ใกล้วัดอรุณราชวราราม ได้แก่ วัดซางตาครู้ส
ปี 2325 รัชกาลที่ 1 ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ชาวเขมรที่หนีภัยการจลาจลในกัมพูชา ซึ่งนับถือศาสนาคริสต์จำนวนหนึ่งเข้ามาอาศัยอยู่ในพื้นที่ชุมชนวัดคอนเซ็ปชัญ บริเวณนี้จึงมีชื่อเรียกว่า “บ้านเขมร”
ปี 2328 มิชชันนารีในกัมพูชาได้พาคริสต์ศาสนิกชนชาวโปรตุเกสและชาวเขมร อพยพมาอยู่ที่วัดคอนเซ็ปชัญ ผู้คนเหล่านี้ได้เชิญพระรูปแม่พระแกะสลักด้วยไม้เข้ามาเป็นที่สักการะของชุมชนจนถึงปัจจุบัน และมีการอัญเชิญพระรูปมาแห่เฉลิมฉลองในวันสำคัญต่างๆ นับแต่นั้นเรียกวัดนี้ว่า “วัดเขมร”
ผู้ที่มีบทบาทสำคัญต่อวัดคอนเซ็ปชัญก็คือ สังฆราชปาลเลอกัวซ์
พ.ศ. 2379-2381 บาทหลวงปาลเลอกัวซ์ ชาวฝรั่งเศส (เข้ามาไทยเมื่อ ปี 2373) ได้รับแต่งตั้งเป็น “เจ้าอาวาสวัดคอนเซ็ปชัญ” มีผู้มาสวดมนต์ภาวนาที่วัดมากขึ้น จึงมีการสร้างโบสถ์ขึ้นใหม่ ด้วยสถาปัตยกรรมไทย และตะวันตก ซึ่งท่านได้บันทึกไว้ว่า
“…ภายในช่วงระยะเวลาสั้นๆ เราสามารถซ่อมแซมหรือสร้างโบสถ์ขึ้น 7 แห่ง และโบสถ์น้อยอีก 4 แห่งด้วยกัน…แต่ไม่มีที่ไหนที่แสดงให้เห็นความศรัทธาเท่ากับโบสถ์คอนเซ็ปชัญ…”
ขณะเป็นเจ้าอาวาสวัดคอนเซ็ปชัญ บาทหลวงปาลเลอกัวซ์มีโอกาสเข้าเฝ้ารัชกาลที่ 4 ขณะทรงผนวชอยู่ที่วัดราชาธิวาส ได้แลกเปลี่ยนและถวายความรู้เรื่องภูมิศาสตร์, ดาราศาสตร์, ภาษาละติน, ภาษาฝรั่งเศส ฯลฯ
เดือนมิถุนายน ปี 2381 บาทหลวงปาลเลอกัวซ์ ได้รับการแต่งตั้งเป็น “พระสังฆราช” ปกครองคณะมิสซังในไทย ก็ประกอบพิธีสังฆาภิเษกที่วัดคอนเซ็ปชัญ ก่อนจะย้ายไปพำนักที่วัดอัสสัมชัญ บางรัก ปี 2405 เมื่อพระสังฆราชปาลเลอกัวซ์มรณภาพ มีการอัญเชิญศพแห่ทางเรือจากอาสนวิหารอัสสัมชัญมาบรรจุไว้ใต้พื้นโบสถ์วัดคอนเซ็ปชัญ
อ่านเพิ่มเติม :
อ้างอิง :
ปภัชกร ศรีบุญเรือง. “วัดคอนเซ็ปชัญ วัดคาทอลิกแห่งแรกในกรุงเทพมหานคร” ใน, นานาสาระประวัติศาสตร์ เล่ม 4, กรมศิลปากร พ.ศ. 2546.
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 18 มิถุนายน 2567
