วัดยุคันธราวาส พระอุโบสถที่วัดนี้ไม่มี “พระประธาน” ?!?

พระอุโบสถวัดยุคันธราวาส จังหวัดนนทบุรี (ภาพจาก ราชประดิษฐพิพิธทรรศนา)

รูปแบบของพระอุโบสถ หรือโบสถ์โดยทั่วไปมักเป็นอาคารทรงสี่เหลี่ยมผืน ด้านในมีจิตรกรรมฝาผนัง จิตรกรรมฝาผนังส่วนใหญ่ก็จะเป็นเรื่องราวเกี่ยวกับพุทธประวัติ ที่สำคัญคือเกือบทุกแห่ง มีพระพุทธรูปขนาดใหญ่เป็น “พระประธาน” แต่ที่ วัดยุคันธราวาส กลับไม่มี “พระพุทธรูป” เป็น “ประธาน” หรือไม่มี “พระประธาน” นั่นเอง

เหตุที่วัดยุคันทราวาสไม่มีพระประธานนั้น ไม่ใช่เพราะถูกพวกมิจฉาชีพลักขโมย  หากเป็นเช่นนี้มาแต่แรกสร้างวัด หากมี “พระเจดีย์” ที่บรรจุพระบรมสารีริกธาตุเป็น “ธาตุเจดีย์” ตั้งไว้แทนพระประธาน

เรื่องนี้ พิชญา สุ่มจินดา ค้นคว้าและอธิบายไว้ดังนี้

“วัดยุคันธราวาส จังหวัดนนทบุรี สร้างขึ้นประมาณ พ.ศ. 2410  ตามพระราชประสงค์ในพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เพื่อให้เป็นวัดสําหรับพระสงฆ์ธรรมยุตที่ ต้องอยู่ “ปริวาส” คือ การ “อยู่กรรม” หรือชดใช้กรรมของพระสงฆ์ที่ต้องอาบัติสังฆาทิเสส แล้วปกปิดไว้ จะต้องชดใช้ด้วยการลงโทษตนเองให้ครบเท่ากับจํานวนวันที่ปิดอาบัติทําให้ตนบริสุทธิ์อยู่กรรมจึงพ้นได้ตามบัญญัติในพระวินัย

โปรดเกล้าฯ ให้สมเด็จพระสังฆราช (สา ปุสฺสเทโว) ขณะเป็นพระสาสนโสภณ นําสัมภาระที่เหลือจากการก่อสร้างวัดราช ประดิษฐมาสร้างเป็นวัดยุคันธราวาสขึ้นอีกวัด ความพิเศษของวัดนี้อยู่ตรงที่ภายในพระอุโบสถไม่มีพระพุทธรูปเป็นพระประธาน แต่ใช้พระเจดีย์ทรงลังกาหล่อจากทองเหลืองซึ่งแต่เดิมบรรจุพระบรมสารีริกธาตุเป็น ‘ธาตุเจดีย์’ ตั้งไว้แทนพระประธาน

ภายในพระอุโสถวัดยุคันธราวาสที่ตั้งแต่แรกสร้าง มีพระเจดีย์ทรงลังกาหล่อจากทองเหลืองบรรจุพระบรมสารีริกธาตุในฐานะธาตุเจดีย์เป็นประธานภายในพระอุโบสถ พระพุทธรูปเป็นของใหม่ที่เพิ่งนํามาประดิษฐาน (ภาพจาก ราชประดิษฐพิพิธทรรศนา)

คลิกอ่านเพิ่มเติม : รู้จักพระประธานเก่าแก่ สร้าง/บูรณะสมัยพระเจ้าปราสาททอง ที่วัดหน้าพระเมรุ


ข้อมูลจาก

พิชญา สุ่มจินดา. ราชประดิษฐพิพิธทรรศนา. วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม, ตุลาคม 2555.


เผยแพร่ครั้งแรกในระบบออนไลน์เมื่อ 27 เมษายน 2563