ตามธรรมเนียมเดิมของระบอบกษัตริย์ ความรักระหว่างเชื้อพระวงศ์หญิงกับชายที่ตำ่ศักดิ์กว่าถือเป็นเรื่องต้อง ห้าม ทำให้เชื้อพระวงศ์หลายคนไม่ได้เสกสมรสตลอดชีวิต

แต่ก็ยังมีอีกหลายพระองค์ที่แหวกม่านประเพณีฝ่าฝืนกฎมณเฑียรบาล กลายเป็นที่รังเกียจและต้องรับโทษทัณฑ์ เช่นเดียวกับหนุ่มสยามใจกล้าที่อาจต้องโทษร้ายแรงถึงขั้นประหารชีวิต

จนกระทั่งถึงการปฏิวัติปี 2475 ที่ไม่เพียงเป็นการยุติระบอบสมบูรณาญาสิทธิราชย์ แต่ยังยกเลิกธรรมเนียมเดิมที่เคยกีดขวางทางรักของหญิงสูงศักดิ์กับชายที่มี ศักดิ์ต่ำกว่า

รายละเอียดจะเป็นอย่างไร ติดตามได้ใน “บันทึกรักท่านหญิง : ความรักและการแต่งงานของเจ้านายสตรีหลัง พ.ศ. 2475” โดย วีระยุทธ ปีสาลี ใน ศิลปวัฒนธรรม ฉบับ 8 มิถุนายน 2559