ย้อนดูของแจก-ของแถม จากขนมขบเคี้ยว สมัย “คุณยาย-คุณย่า”

ภาพโดย คุณสุรินทร์ มุขศรี

เมื่อเร็ว ๆ นี้

ผมเพิ่งได้รับมอบของเก็บชิ้นใหญ่ แต่อายุเก่าแก่จากคุณแม่ ซึ่งปัจจุบันเลื่อนฐานะขึ้นไปเป็นคุณย่า-คุณยายของหลาน ๆ วัยรุ่นหลายคนแล้ว ผมดีใจมากและขออนุญาตนำมาอวดเพื่อให้ชมทั่วกันด้วย

ของเก็บชิ้นใหม่ที่ว่านี้ คือแสตมป์รูปสัตว์ชนิดต่าง ๆ ซึ่งบริษัทผู้ผลิตจำหน่ายของขบเคี้ยวยอดนิยมตลอดกาลสำหรับเด็ก ๆ คือ ช็อกโกแลตยี่ห้อหนึ่งเขาเคยแจกแถมให้กับลูกค้า เพื่อช่วยส่งเสริมการขายเมื่อสักราวๆ ๖๐-๗๐ ปีที่ผ่านมานี่เอง

ภาพโดย คุณสุรินทร์ มุขศรี

แสตมป์ที่ว่านี้ ดวงหนึ่ง ๆ จะมีขนาดประมาณ ๕-๗ คูณ ๔ เซนติเมตรโดยเฉลี่ย จะผิดไปกว่านี้ก็เพียงเล็กน้อยมาก  ไม้บรรทัดมาตราส่วนหยาบ ๆ ไม่สามารถวัดได้ ทั้งนี้คงเนื่องมาจากการต้องฉีกแสตมป์แต่ละดวงออกมาจากรอยปรุนั่นเอง

ด้านหลังของแสตมป์มีร่องรอยเหลืออยู่เล็กน้อยพอให้เดาได้ว่า มีการทากาวไว้ด้านหลังเหมือนดวงตราไปรษณีย์ คงเพื่อให้ลูกค้ารุ่นเยาว์ได้ใช้ปิดผนึกสะสมไว้ในห้องสมุดเป็นชุดๆ แต่คุณแม่ผมท่านเก็บไว้เป็นดวง ๆ ใส่ซองซ่อนไว้กับเอกสารส่วนตัวมากมายจนลืมเลือนอยู่นานว่าเก็บซ่อนเอาไว้ตรงไหน

ยิ่งในตอนที่คุณแม่ต้องทำมาหากินตัวเป็นเกลียวอยู่คนเดียว เพื่อส่งเสียลูกๆ ที่กำพร้าพ่อตั้งแต่เล็กได้มีโอกาสเล่าเรียนศึกษาตามแนวทางที่ลูกแต่ละคนเป็นผู้เลือกเองแล้ว ตอนนั้นไม่ต้องไปถามไถ่กันเลยว่าในกรุมหาสมบัติของคุณแม่นั้น สะสมอะไรไว้ให้ลูก ๆ เล่นซนบ้าง

รอจนถึงวันนี้ที่คุณแม่เจริญวัยใกล้จะถึง ๘๐ ปี เต็มแล้ว เป็นวัยซึ่งขอหยุดพักผ่อนเพื่อให้ลูกหลานเลี้ยงดูทดแทนบุญคุณบ้างแล้ว คุณแม่จึงมีเวลามากพอที่จะนั่งรื้อค้นสิ่งละอันพันละน้อยที่เก็บไว้จนลืมมาทบทวนถึงวัยที่ผ่านมาอย่างมีความสุข

แสตมป์ชุดนี้จึงถูกค้นพบในช่วงเวลาที่สำหรับผมแล้ว นับว่าตรงกับความต้องการพอดี

ภาพโดย คุณสุรินทร์ มุขศรี

ความเก่าแก่ของแสตมป์ทำให้กระดาษกรอบและกลายเป็นสีเหลืองคร่ำคร่าไปแล้ว แต่สีสันของภาพรวมทั้งข้อความที่ตีพิมพ์อยู่บนแสตมป์แต่ละดวงยังสวยสมบูรณ์ ไม่มีดวงไหนซีดเซียวเลย

ผมพยายามซักไซ้ขอรายละเอียดเพิ่มเติมจากคุณแม่ เพราะพอทราบระแคะระคายอยู่เหมือนกันว่าในยุคนั้นสมัยนั้นกอล์ฟและกีฬากลางแจ้งอะไร ๆ ยังไม่เป็นที่นิยมในหมู่ชาวกรุงเท่าไหร่นัก ผู้คนหันมาสนใจงานอดิเรกในร่มกันเสียมากกว่า ด้วยการสะสมโปสการ์ดเหรียญตรา เงินสกุลต่าง ๆ ตลอดจนปลอกบุหรี่ฝรั่ง และหน้าไม้ขีดไฟ เป็นต้น

ก็ได้คำตอบที่ไม่ชัดเจนนัก

แต่ผมก็มิได้เซ้าซี้ท่านอีก เพราะทราบดีว่าบนถนนชีวิตอันยาวไกลที่ท่านเดินผ่านมานั้น ท่านต้องผจญภัยทั้งเรื่องดีเรื่องร้ายมานับไม่ถ้วน บางเรื่องอาจจะพอจดจำได้แจ่มชัด บางสิ่งอาจจดจำได้เพียงรางเลือน และหลายเรื่องกระจุกกระจิกก็ถูกลืมไปสนิท ผมจึงสงวนปากสงบคำไว้เพียงเท่านั้นเพราะเกรงว่าคุณแม่จะเอาคืน “ให้ของแล้วยังต้องอรรถาอธิบายรายละเอียดประกอบด้วยก็เอาคืนฉันมาดีกว่า ฉันจะได้ไม่ต้องลำบากปาก”

ผมกลัวได้ยินประโยคทำนองนี้ เพราะมันมีความเป็นไปได้สูงพอควรทีเดียว