หายากในไทย! “พระประธาน 4 องค์” ที่วัดภูมินทร์ คือพระพุทธเจ้าพระองค์ใด

พระประธาน 4 องค์ วัดภูมินทร์
“พระประธาน 4 องค์” ที่วัดภูมินทร์ จังหวัดน่าน (ภาพจาก หนังสือไหว้พระประธาน 77 จังหวัด, สนพ.มติชน)

พระอุโบสถ วัดภูมินทร์ บ้านภูมินทร์ ตำบลในเวียง อำเภอเมือง จังหวัดน่าน มีความงามที่ขึ้นชื่อแตกต่างจากวัดอื่นๆ ก็คือ “ภาพจิตรกรรม” ที่งดงามและมีความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะถิ่น ที่นี่ยังมี “พระประธาน 4 องค์” ด้วยกัน ขณะที่วัดทั่วไปมักมีพระประธานเพียงองค์เดียว

เมื่อพระประธานมี 4 องค์ พระอุโบสถจึงแตกต่างจากทั่วไป โดยเป็นวิหารจัตุรมุข 4 ประตู ตัวอาคารใช้เป็นทั้งพระวิหารและพระอุโบสถในอาคารเดียวกัน โดยอาคารแนวทิศตะวันออก-ตะวันตก เป็นพระวิหาร อาคารแนวทิศเหนือ-ใต้ เป็นพระอุโบสถ มีนาคสะดุ้งขนาดใหญ่เทินพระอุโบสถไว้กลางลำตัว ลักษณะคล้ายนาค 2 ตัว เลื้อยผ่านพระวิหารออกมา

กึ่งกลางของพระอุโบสถ ประดิษฐานพระประธาน 4 องค์ ที่พระปฤษฎางค์ (หลัง) ของพระประธานนั้นพิงพระเจดีย์สี่เหลี่ยม ผินพระพักตร์ออกตรงประตูทั้ง 4 ทิศ ซึ่ง พระประธาน 4 องค์ เป็นสัญลักษณ์แสดงถึงพระพุทธเจ้าที่เสด็จมาแล้ว คือ พระกกุสันธะ, พระโกนาคมนะ, พระกัสสปะ และพระโคตมะ ที่ได้มาประกาศพระพุทธศาสนา

พระประธานทั้ง 4 องค์ เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ขัดสมาธิราบ สร้างจากปูนปั้นลงรักปิดทอง รูปแบบศิลปะสมัยล้านนา สกุลช่างเมืองน่าน แต่ละองค์มีขนาดหน้าตักกว้าง 2 เมตร 70 เซนติเมตร

ส่วนเหตุใดพระอุโบสถวัดภูมินทร์ จึงมี “พระประธานถึง 4 องค์” ยังไม่มีหลักฐานยืนยันที่ชัดเจน

อนึ่ง วัดภูมินทร์ เป็นวัดเก่าที่สร้างขึ้นตั้งแต่ พ.ศ. 2139 หลังจากสร้างมา 271 ปี มีการบูรณะครั้งใหญ่เมื่อปลายรัชกาลที่ 4 (พ.ศ. 2410)

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


อ้างอิง :

กองบรรณาธิการข่าวสด. ไหว้พระประธาน 77 จังหวัด, สำนักพิมพ์มติชน พิมพ์ครั้งแรก เมษายน 2557.

คณะกรรมการฝ่ายประมวลเอกสารและจดหมายเหตุ ในคณะกรรมการอำนวยการจัดงานเฉลิมพระเกียรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ. วัฒนธรรม พัฒนาการทางประวัติศาสตร์ เอกลักษณ์และภูมิปัญญา จังหวัดน่าน. กรมศิลปากร: กรุงเทพฯ, 2544


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 28 พฤษภาคม 2567