| ที่มา | กระยานิยาย เรื่องน่ารู้สารพัดรสจากรอบๆ สำรับ |
|---|---|
| ผู้เขียน | ส.พลายน้อย |
| เผยแพร่ |
“สะเดา” เป็นไม้ยืนต้นที่กินได้ทั้งใบอ่อนและดอก พอย่างเข้าเขตหน้าหนาว สะเดาก็มียอดอ่อนและออกดอกให้กิน แต่นอกจากเป็นของกินแล้ว ใน “อินเดีย” สะเดาถือเป็นพันธุ์ไม้ศักดิ์สิทธิ์ ที่ชาวอินเดียหลายพื้นที่ใช้บูชา เจ้าแม่ทุรคา เจ้าแม่กาลี รวมทั้งใช้ขับไล่ภูติผีปีศาจอีกด้วย
ในทางการแพทย์ใช้เปลือกสะเดาเป็นยาขม ใช้เป็นยาบำรุงทั่วไป และทำเป็นทิงเจอร์ พวกที่กินสะเดาคล้ายๆ ไทยก็คือพวกฮินดู อย่างไรก็ดี ใน “พิธีวรรษปรติปทา” หรือพิธีปีใหม่ของคนฮินดู ซึ่งอยู่ในเดือนมีนาคม-เมษายน พวกฮินดูก็จะพากันบูชาต้นสะเดา และกินใบสะเดากับพริกไทยและน้ำตาล เพื่อป้องกันโรคภัยไข้เจ็บตลอดปี
ตามปกติการบูชา เจ้าแม่ทุรคา ของชาวอินเดียก็จะบูชาด้วย “สะเดา” เช่นเดียวกับคนในอัสสัม ตั้งอยู่ทางตะวันออกเฉียงเหนือของ อินเดีย ที่นับถือสะเดาว่า เป็น “ไม้ศักดิ์สิทธิ์” ใช้บูชา เจ้าแม่กาลี และใช้ขับไล่ภูตผีปีศาจ เมื่อเจ็บป่วยก็เอากิ่งสะเดาวางไว้ใต้เตียงคนไข้ สะเดาจึงเป็นไม้ศักดิ์สิทธิ์ที่ใช้ทั้งกิน ทั้งป้องกัน และกำจัดสิ่งที่ไม่พึงปรารถนาต่างๆ นอกจากนี้ ทางอินเดียตอนเหนือ เมื่อทำพิธีเกี่ยวกับการตายเสร็จแล้วก็จะเคี้ยวใบสะเดา และใช้กิ่งสะเดาจุ่มน้ำพรมตามร่างกาย เพื่อป้องกันเสนียดอัปมงคลต่างๆ
บางแห่งจะมีหม้อใส่เยี่ยววัววางไว้ที่ประตูบ้าน คนที่จะเข้าไปในบ้านต้องเอากิ่งสะเดาจุ่มน้ำเยี่ยววัวพรมเท้าก่อน เป็นการทำให้บริสุทธิ์ ไม่นำพาสิ่งอัปมงคลเข้าไปในบ้าน หากบ้านใดมีเด็กเกิดใหม่ ก็จะเอาใบสะเดาแขวนไว้ที่ประตูบ้าน ทั้งด้านหน้าและด้านหลัง เป็นการป้องกันเช่นเดียวกัน
เรื่องสะเดาอินเดียมีเรื่องสนุกอยู่มาก อย่างเช่นเขาเล่าว่า กาลครั้งหนึ่งมีหญิงฮินดูคนหนึ่งหวงสามี ก็คงไม่อยากให้สามีไปนอนผิดที่ผิดทางนั่นแหละ คราวหนึ่งสามีก็มีธุระที่จะต้องไปต่างเมือง ฝ่ายแม่หญิงไม่อยากให้สามีห่างตนไปนานๆ ครั้นจะทัดทานห้ามปรามก็ใช่ที่ ไม่รู้จะทำอย่างไรดี ในที่สุดก็แอบไปปรึกษากับหมอคนหนึ่งว่า มีวิธีใดบ้างที่จะทำให้สามีรีบกลับบ้านเร็วๆ
หมอคนนั้นไม่ใช่หมอเสน่ห์ แต่เป็นหมอที่เข้าใจแก้ไขเหตุการณ์ นำวิชาความรู้ทางการแพทย์มาประยุกต์ใช้ได้อย่างแนบเนียน คือหมอมีความรู้เรื่องสรรพคุณของสมุนไพรต่างๆ อยู่แล้ว จึงแนะนำว่า จงกำชับสามีให้นอนพักใต้ต้นมะขามทุกคืนตลอดเวลาที่เดินออกจากบ้านไป ส่วนขากลับก็ให้นอนใต้ต้นสะเดาทุกคืนอีกเหมือนกัน ให้ปฏิบัติตามที่สั่งอย่างเคร่งครัด ถ้าทำอย่างนี้แล้วรับรองว่าสามีจะกลับบ้านอย่างแน่นอน ไม่ต้องไปทำเสน่ห์ที่ไหน
ปรากฏว่า สามีเป็นคนอยู่ในโอวาทของภรรยา ทำตามที่ภรรยาบอกทุกประการ ขาไปค่ำที่ไหนก็นอนพักตามโคนต้นมะขาม ทำอยู่อย่างนี้ไม่กี่คืนก็ปรากฏว่า โดนพิษต้นมะขามเล่นงานเอาจนไม่สบาย ขืนเดินทางต่อไปคงไม่ถึงที่หมาย ในที่สุดต้องรีบเดินทางกลับ และโดยเหตุที่เป็นสามีที่ดี อยู่ในโอวาทของภรรยา แกก็ปฏิบัติตามคำสั่งของภรรยาอย่างเคร่งครัด คือนอนพักแรมใต้ต้นสะเดาทุกคืน พอมาถึงบ้านก็หายพอดี
เรื่องที่เล่ามาข้างต้น ความจริงจะเป็นเพราะอะไร ในต้นฉบับเดิมไม่ได้กล่าว ความประสงค์ก็คงจะชี้ให้เห็นถึงสรรพคุณของ “สะเดา” เท่านั้น ถ้าพิจารณาตามเรื่องก็คล้ายกับว่ามีไอระเหยจากต้นมะขามทำให้ไม่สบาย คงเป็นพิษอะไรสักอย่างในตอนกลางคืน ส่วนไอระเหยจากต้นสะเดาก็คงจะแก้พิษจากต้นมะขามได้
อ่านเพิ่มเติม :
- “หนู” สัตว์ที่ได้รับความเคารพจากชาวฮินดูบางกลุ่ม ถูกขึ้น “ค่าหัว” โดยหน่วยงานปกครองของมุมไบ
- “พระพิฆเนศ” มหาเทพที่เก่าแก่กว่าพระอิศวร? จากเทพพื้นเมือง ปรุงแต่งเป็นเทพฮินดู
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 16 ธันวาคม 2560
