ก่อนปีพุทธศักราช ๒๔๕๙ ประชาชนพลเมืองโดยมากได้พากันลุ่มหลงในการเสี่ยงโชคลาภด้วยหวย ก.ข. ในคราวเทศกาลออกพรรษาปีหนึ่งๆ จะได้เห็นชาวชนบทพากันหลั่งไหลนำเงินเข้ามาโปรยปรายแทงหวย ก.ข. ในกรุงเทพมหานครอย่างล้นหลาม แต่การเสี่ยงโชคด้วยหวย ก.ข. และบ่อนเบี้ยนั้นนำความหายนะสู่ผู้มัวเมาหลงเล่นโดยไม่ค่อยรู้สึกเลย ซึ่งพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงพิจารณาถึงความเสื่อมโทรมแห่งราษฎรของพระองค์ดำเนิรไปในทำนองนี้จึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ออกประกาศยกเลิกอากรหวยเสีย ณ วันที่ ๑ เมษายน พ.ศ. ๒๔๕๙ แลเลิกอากรบ่อนเบี้ยที่ยังมีอยู่ในพระนครในปี พ.ศ. ๒๔๖๐ รายได้ในอากรบ่อนเบี้ยและหวย ก.ข. จากขุนบาล ๒ ประเภทนี้นำเงินเข้าสู่ท้องพระคลังได้ปีหนึ่งๆ นับจำนวนร่วม ๑๐ ล้านบาท แต่กระนั้นพระองค์ก็ยังได้ทรงสละเสียอย่างง่ายดายซึ่งพระองค์ได้ทรงเห็นภยันอันตรายแก่ทวยราษฎรสยามในทางอ้อมดังได้กล่าวมาแล้ว

แรกเริ่มเดิมทีที่หวย ก.ข. จะบังเกิดขึ้นในกรุงเทพ พระมหานครนั้น มีเค้ามูลมาว่าหวยแบบ ก.ข. นี้ได้นิยมเล่นกันแพร่หลายในเมืองจีนก่อน และในปี พ.ศ. ๒๓๗๕-๒๓๗๖ แห่งรัชกาลที่ ๓ ได้บังเกิดข้าวปลาอาหารแพงทั่วไปในประเทศสยาม บรรดาประชาชนพลเมืองยากจนขัดสนไม่สู้มีเงินทองนำออกใช้จ่ายซื้อหารับประทาน จึงเป็นต้นเหตุให้บังเกิดหวย ก.ข. ขึ้นในเมืองไทยมีพระราชนิพนธ์ของสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงว่าไว้ดังนี้

“เมื่อครั้งสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อปีเถาะ (พ.ศ. ๒๓๗๔) น้ำมาก เมื่อปีมะโรง (พ.ศ. ๒๓๗๕) น้ำน้อยข้าวแพง ต้องซื้อต่างประเทศเข้ามาจ่ายขาย คนไม่มีเงินจะซื้อข้าวกินต้องมารับจ้างทำงานคิดเอาเข้าเปนค่าจ้าง เจ้าภาษีนายอากรก็ไม่มีเงินจะส่ง ต้องเอาสินค้าใช้ค่าหลวงที่สุดจนจนผูกปี้ก็ไม่มีเงินจะให้ ต้องเข้ามารับทำงานในกรุงเทพฯ จึงทรงพระราชดำริห์แคลงไปว่า เงินตราบัว เงินตราครุธ เงินตราปราสาท ได้ทำใช้ออกไปก็มาก หายไปเสียหมด ทรงสงสัยว่าคนจะเอาไปซื้อฝิ่นมาเก็บไว้ขายในนี้ จึงโปรดให้จับฝิ่นเผาฝิ่นเสียเปนอันมาก ตัวเงินก็ไม่มีขึ้นมา แลจีนหงพระศรีไชยบาล (นายอากรสุรา) จึงกราบทูลว่าเงินนั้นไปตกอยู่ที่ราษฎร เก็บฝังดินไว้มากไม่นำออกใช้ ถ้าอย่างนี้ในเมืองจีนตั้งหวยขึ้นจึงมีเงินมา จึงโปรดให้จีนหงตั้งหวยขึ้นเมื่อเดือนยี่ปีมะแมจุลศักราช ๑๑๘๗ (พ.ศ.๒๓๗๘)”

ประวัติของโรงหวย เล่ากันมาว่าเมื่อแรกเจ๊สัวหงทำอากรนั้น โรงหวยตั้งอยู่ในกำแพงเมืองใกล้สะพานหัน แล้วเลื่อนมาอยู่ที่หน้าวังบูรพาภิรมย์เดี๋ยวนี้ ตั้งอยู่ ณ ที่นี้เรื่อยมาจนในรัชกาลที่ ๕ ปี พ.ศ. ๒๔๑๕ บังเกิดเพลิงไหม้ จึงย้ายโรงหวยมาอยู่ใกล้ประตูสามยอดตลอดกระทั่งเลิกอากรหวย รวมเวลาของโรงหวยตั้งแต่เริ่มมีจนกระทั่งเลิกนับได้ ๘๑ ปี

ที่มา: คัดจากหนังสือ “รวมเรื่องกรุงเทพฯ” รวบรวมโดย ศรีสุ. ตอนเหตุการณ์สมัยรัชกาลที่ 6 หน้า 31-32 เป็นหนังสือเก่าตีพิมพ์สมัยรัชกาลที่ 8 (ไม่ปรากฏปีที่พิมพ์ แต่หนังสือระบุว่า รัชกาลที่ 8 คือ รัชกาลปัจจุบัน)