มวยสากล หรือที่เรียกในยุคแรกว่า “มวยฝรั่ง” เผยแพร่ในไทยราว พ.ศ. 2455 โดย หม่อมเจ้าวิบูลย์สวัสดิ์วงศ์ สวัสดิกุล นำมาสอนที่โรงเรียนสวนกุหลาบนักเรียนวิชามวยฝรั่งคนหนึ่งคือ นายนิยม ทองชิตร ซึ่งภายหลังคือครูมวยของ โผน กิ่งเพชร แชมเปี้ยนโลกคนแรกของไทย

ตลอดเวลาที่มวยสากลในประเทศไทยพัฒนาไปนั้น ผล พระประแดง ได้ถูกจัดเข้าอันดับมวยโลกเป็นคนแรกในรุ่นแบตั้มเวทของ “เดอะริง” อยู่ระยะหนึ่งก่อนปี 2493 กระทั่งมาจนถึงระหว่างปี 2497 ถึง 98 จำเริญ ทรงกิตรัตน์ เป็นนักชกมวยสากลอาชีพคนแรกที่ขึ้นชิงแชมป์โลก ถึง 3 ครั้งแต่ไม่ประสบความสำเร็จ หลังจากนั้น 5 ปี โผน กิ่งเพชร ก็ทำสำเร็จเขาได้เป็นแชมป์โลกรุ่นฟลายเวท

โผน กิ่งเพชร หรือ มานะ สีดอกบวบ จากประจวบคิรีขันธ์ เริ่มหัดมวยสากลอย่างจริง โดยสังกัดค่ายมวย “กิ่งเพชร” ของ ทองทศ อินทรทัต ซึ่งเป็นผู้ที่ตั้งชื่อ “โผน” ตามชื่อ พันตรีโผน อินทรทัต น้องชายที่เคยเป็นอดีตเสรีไทยสมัยสงครามโลกครั้งที่ 2 โผนได้ครูมวยฝีมือดีอย่าง นิยม ทองชิตร์ เป็นผู้ฝึกสอน

ปี 2498 โผนขึ้นชกมวยกอาชีพชิงแชมป์ประเทศไทยรุ่นฟลายเวท โผนชนะน็อคกับ นกนิด ท.ส. ในยก 2 ของการชก 4 ยก

ผลงานครั้งสำคัญของโผน คือ การชกชิงแชมป์โลกครั้งแรกต่อหน้าพระที่นั่ง ในวันที่ 16 เมษายน 2503 กับ ปาสคาล เปเรส แชมป์โลกรุ่นฟลายเวท ชาวเวเนซุเอล่า ที่เวทีมวยลุมพินี โผนเป็นฝ่ายได้รับชัยชนะ โผนยังสร้างตำนานให้กับวงการมวยสากลของไทย ด้วยการครองแชมป์โลกได้ถึง 3 สมัย 

• ครั้งที่ 1 ปี 2503 ที่เวทีมวยลุมพินี กรุงเทพฯ โผน ชนะ ปาสคาล เปเรส  ต่อมาเสียแชมป์ให้แก่ไฟท์ติ้ง ฮาราด้า
• ครั้งที่ 2 ปี 2504 ที่สนามกีฬายิมเซี่ยม 1 กรุงเทพฯ ชิงแชมป์คืนจาก ไฟท์ติ้ง ฮาราด้าต่อมาเสียแชมป์ให้แก่ ฮิโรยูกิ เอบิฮารา
• ครั้งที่ 3 ปี 2507 ที่เวทีมวยราชดำเนิน กรุงเทพฯ ชิงแชมป์คืนจาก ฮิโรยูกิ เอบิฮารา  และสุดท้ายเสียแชมป์ให้กับซัลวาโตเร่เบอรูนี่

ระหว่างเป็นแชมป์โลก โผนได้ลงทุนสร้างโรงเรียนที่บ้านเกิดอำเภอหัวหิน ชื่อ “มานะวิทยา” ต่อมาปี 2509 โผนประกาศอำลาสังเวียน และเสียชีวิตลงในวันที่ 7 กันยายน 2525 วันนี้นอกจากผลงานที่โผนสร้างให้กับประเทศแล้ว ยังมีสิ่งที่บุคคลและหน่วยงานสร้างเพื่อระลึกถึงโผน ได้แก่ อนุสาวรีย์โผน กิ่งเพชรที่หัวหิน, ชื่อน้ำตก “โผนพบ” ที่อุทยานแห่งชาติภูกระดึงที่โผนพบโดยบังเอิญเมื่อไปฝึกซ้อมเก็บตัว และเพลงเชียร์โผนที่สุรพล โทณะวณิก แต่งให้ในวันขึ้นชิงแชมป์ ด้วยความชื่นชมในฝีมือของ โผน กิ่งเพชร รวมถึงเพลงชียร์โผนที่ออกอากาศทางสถานีวิทยุทั่วประเทศและตามรถแห่ประชาสัมพันธ์

---

เผยแพร่ครั้งแรกในระบบออนไลน์ เมื่อ 16 เมษายน 2560