“หลังจากที่เราถอนกำลังจากรัฐฉาน เราได้รับความทุกข์ทรมาณอย่างยิ่ง ได้มีคำสั่งให้ปลดปล่อยนายทหารออกจากประจำการ นายทหารบางคนก็ได้รับคำสั่งให้ปลดปล่อยขณะเดินทางจากลำปางไปเชียงราย บางคนก็ถูกโจมตีและถูกฆ่าตายบนรถโดยสาร ส่วนบางคนก็ได้รับบาดเจ็บและไปตายที่กรุงเทพฯ…กองทัพทั้งหมด กองทัพพายัพ พากันถอยทัพอย่างไปเป็นระเบียบ ประชาชนมองดูทหารไทยราวกับเป็นเชลยศึกญี่ปุ่น…มีประชาชนจำนวนมากเข้าโจมตีทัพไทยทั้งทางตรงและทางอ้อม พลทหารสวมเครื่องแบบที่ขาดวิ่น โดยที่ไม่สามารถหาชุดใหม่เปลี่ยนได้ วินัยทหารหย่อนยานเพราะหน่วยทหารต่างๆ เหลือแต่ชื่อเท่านั้น พวกทหารพากันเหน็ดเหนื่อยทั้งร่างกายและจิตใจ ประชาชนต่างเชื่อกันว่าไม่มีประโยชน์ที่จะมีกองทัพอีกต่อไปแล้ว”

พลโทกาจ กาจสงคราม กล่าวถึงความอัปยศหลังสิ้นสุดสงครามโลกครั้งที่ 2 ของกองทัพไทย ซึ่งนอกจากจะไม่ได้รับการต้อนรับในฐานะวีรบุรุษแล้ว ยังถูกปลดประจำการกลางอากาศ การถอนทัพก็มิได้เป็นระเบียบเนื่องจากฝ่ายสัมพันธมิตรยืนกรานให้ทหารญี่ปุ่นถอนทัพทางรถไฟโดยทันที ทำให้ทหารไทยที่เตรียมพร้อมอยู่ก่อนต้องหลีกทาง หลายคนจึงเลือกเดินทางกลับบ้านเองตามมีตามเกิด

ความขุ่นเคืองดังกล่าวเป็นอีกหนึ่งในสาเหตุสำคัญของการรัฐประหารในปี 2490 (8 พฤศจิกายน) ซึ่งมีพลโทกาจ กาจสงคราม ร่วมเป็นหนึ่งในแกนนำด้วย

ข้อมูลจาก การเมืองระบบพ่อขุนอุปถัมภ์แบบเผด็จการ โดย ทักษ์ เฉลิมเตียรณ

เผยแพร่ครั้งแรกในระบบออนไลน์ เมื่อ 24 สิงหาคม พ.ศ.2559