ในคราวสงครามมหาเอเชียบูรพา ประเทศไทยจำต้องเข้าไปมีส่วนร่วมเป็นส่วนหนึ่งของสงครามในครั้งนี้ โดยเช้าของวันที่ 8 ธันวาคม พ.ศ. 2484 กองทัพญี่ปุ่นได้ยกพลขึ้นบกในพื้นที่ของประเทศไทยหลายแห่ง ตลอดภาคใต้ บางปู จังหวัดสมุทรปราการ และมีการเคลื่อนทัพทางบกเข้ามาด้านอำเภออรัญประเทศ จังหวัดสระแก้ว

ทั้งนี้กองทัพญี่ปุ่นแสดงเจตจำนงที่จะไม่เข้ายึดครองประเทศไทย แต่จะขอใช้เป็นทางผ่านไปสู่พม่าและมลายู เพื่อโจมตีกองทัพอังกฤษที่ยึดครองอยู่ในพื้นที่เหล่านั้น ซึ่งรัฐบาลไทยประเมินศักยภาพของกองทัพว่ายังไม่สามารถที่จะต้านทานกองทัพญี่ปุ่นได้ อีกทั้งจะเป็นการสร้างความเดือดร้อนให้แก่ราษฎรเมื่อต้องเข้าสู่ภาวะสงครามโดยไม่มีความพร้อม จึงได้ยินยอมให้ความร่วมมือเป็นพันธมิตรกับญี่ปุ่น

ครั้นกองทัพญี่ปุ่นเคลื่อนทัพเข้าสู่ประเทศไทย ทหารญี่ปุ่นได้เข้ายึดสถานที่ราชการหลายแห่งเพื่อใช้เป็นที่พักอาศัย โดยเฉพาะพื้นที่ของจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย โรงเรียนช่างกลปทุมวัน โรงเรียนเตรียมอุดมศึกษา โรงพยาบาลจุฬาลงกรณ์ และสวนลุมพินี ทั้งนี้เพื่อให้ใกล้กับศูนย์บัญชาการกองทัพญี่ปุ่นประจำประเทศไทยที่ถนนสาทร

ต่อมาในวันที่ 21 มกราคม พ.ศ. 2486 จึงได้จัดตั้งกองทัพจักรวรรดิญี่ปุ่นประจำประเทศไทย โดยมี นายพล นากามูระ อาเกะโตะ เป็นผู้บัญชาการกองทัพ ต่อมาเมื่อสมเด็จพระจักรพรรดิญี่ปุ่นได้ประกาศพ่ายแพ้สงครามเมื่อ วันที่ 2 กันยายน พ.ศ. 2488 แล้วนั้น กองทัพญี่ปุ่นจึงถูกปลดอาวุธโดยขบวนการเสรีไทย และถอนกำลังทัพกลับสู่มาตุภูมิ

ในภาพชุดนี้คือกองทัพญี่ปุ่นซึ่งเข้ามาใช้สวนลุมพินีเป็นค่ายทหาร บันทึกเมื่อวันที่ 2 มกราคม พ.ศ. 2485 อธิบายภาพโดย ธงชัย ลิขิตพรสวรรค์

เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 26 พฤษภาคม 2562