เผยผลศึกษาซากคนโบราณพบที่ญี่ปุ่น เป็นเหยื่อถูกฉลามทำร้ายจนตายราว 3 พันปีก่อน

ภาพประกอบเนื้อหา - ภาพฉลามที่ผ่านการตกแต่งรูปแล้ว

ทีมนักวิจัยเปิดเผยผลการศึกษาแหล่งขุดค้นทางโบราณคดีที่เรียกว่า Tsukumo Site ในแถบ Okayama ประเทศญี่ปุ่น ทีมนักวิจัยค้นพบโครงกระดูกของชายวัยหนุ่มที่เชื่อว่าเป็นเหยื่อของการโจมตีโดยฉลาม โครงกระดูกถูกประเมินว่ามีอายุราว 3,000 ปี

รายงานผลการวิจัยเรื่อง “เหยื่อผู้ถูกฉลามจู่โจมที่มีอายุเก่าแก่ 3,000 ปี จากเนินเปลือหอยที่โอกายามะ ประเทศญี่ปุ่น” (3000-year-old shark attack victim from Tsukumo shell-mound, Okayama, Japan) เผยแพร่ในวารสาร Journal of Archaeological Science: Reports ทีมวิจัยนำมาโดยนักวิจัยจากสถาบันโบราณคดี มหาวิทยาลัยอ็อกซ์ฟอร์ด ชื่อ เจ. อลิสซา ไวท์ (J. Alyssa White) ร่วมกับนักวิจัยหลายรายทั้งจากสหรัฐฯ ญี่ปุ่น และเยอรมนี เผยแพร่ในระบบออนไลน์เมื่อวันที่ 23 มิถุนายน 2021

Advertisement

การศึกษาโครงกระดูกดังกล่าวบ่งชี้ว่า สิ่งที่พบจากการขุดค้นคือหลักฐานของการจู่โจมโดยฉลามต่อมนุษย์เป็นกรณีแรกๆ โดยการค้นพบโครงกระดูกนี้เกิดขึ้นขณะที่ทีมนักวิจัยกำลังตรวจสอบซากกะโหลกที่พบว่าได้รับบาดเจ็บขั้นรุนแรงซึ่งมาจากแหล่งโบราณคดีกลุ่มที่มีลักษณะของกลุ่มชนล่าสัตว์-เก็บของป่ายุคก่อนประวัติศาสตร์ที่มหาวิทยาลัยเกียวโต ประเทศญี่ปุ่น และเรียกหลักฐานชิ้นนี้ว่า “Tsukumo หมายเลข 24” (คลิกชมภาพโครงกระดูกในแหล่งขุดค้นที่นี่)

จากการตรวจสอบ “เหยื่อ” รายนี้ นักวิจัยยังรู้สึกตกตะลึงกับข้อมูลเมื่อพบว่า มีร่องรอยการบาดแผลซึ่งมีลักษณะคล้ายฟันเลื่อยบนร่างชายรายนี้อย่างน้อย 790 จุด จนทำให้สงสัยถึงสาเหตุที่ทำให้เกิดบาดแผลเหล่านี้ได้ บาดแผลที่เกิดขึ้นอยู่ในส่วนแขน ขา อก และท้อง

ร่องรอยอาการบาดเจ็บที่รุนแรงนี้ไม่มีสัญญาณของการฟื้นฟูบ่งชี้ว่าต้นเหตุของการบาดเจ็บนั้นร้ายแรงมาก ทีมนักวิจัยใช้กระบวนการทางวิทยาศาสตร์และเชิงนิติวิทยาศาสตร์หลากหลายรูปแบบเพื่อค้นหาสาเหตุ

นักวิจัยคาดว่า ระยะเวลาที่ชายรายนี้เสียชีวิตอยู่ระหว่างช่วง 1370-1010 ปีก่อนคริสตกาล เมื่อตรวจสอบอายุทางคาร์บอนแล้วพบว่า อุบัติเหตุไม่น่าจะเกิดขึ้นในช่วงเวลาที่ชาวญี่ปุ่นมีอาวุธซึ่งทำจากเหล็กแล้ว เมื่อพิจารณาความเป็นไปได้อื่นอย่างเช่นสัตว์จำพวกปู หมี หรือหมูป่า รอยแผลบนซากตัวอย่างก็ไม่ตรงกับบาดแผลจากสัตว์เหล่านี้

ภายหลังจากปรึกษาผู้เชี่ยวชาญและผู้วิจัยเกี่ยวกับฉลาม จากนั้นทีมนักวิทยาศาสตร์จึงใช้เทคโนโลยี X-ray computed tomography (CT) มาสร้างแบบจำลองเพื่อช่วยให้ศึกษาบาดแผลบนร่างของเหยื่อได้ง่ายขึ้น ผลการแสกนทำให้พบว่า ซี่โครงของเหยื่อร้าวและถูกกัด บริเวณส่วนทรวงอกและท้องอาจเปิดจนอวัยวะภายในไหลออกมา บาดแผลส่วนใหญ่เกิดในฝั่งสะโพกด้านซ้ายและส่วนขา สันนิษฐานว่าเหยื่ออาจสูญเสียมือซ้ายขณะพยายามป้องกันช่วงลำตัวด้วย

นักวิทยาศาสตร์จึงตั้งสรุปในเบื้องต้นได้ว่า ผู้เสียชีวิตถูกฉลามจู่โจม คาดว่าชายผู้โชคร้ายอาจไปตกปลากับคนในชุมชนก็เป็นได้ ร่างของผู้เสียชีวิตรายนี้น่าจะถูกกู้ขึ้นมาอย่างรวดเร็วและฝังไว้จุดฝังศพของชุมชน เมื่อดูจากรอยฟันแล้ว ฉลามสายพันธุ์ที่น่าจะเข้าข่ายคือฉลามขาวหรือฉลามเสือ (tiger shark) ขณะที่ข้อมูลจากการขุดค้นยังระบุว่า ร่างของเหยื่อยังถูกพบในสภาพขาขวาและขาซ้ายที่หลุดออกมาถูกวางอยู่ด้านบนของร่างกาย

Mindy Weisberger นักเขียนจากเว็บ Live Sciences ให้ข้อมูลเพิ่มเติมว่า ฉลามเสือและฉลามขาวอาศัยในแถบทะเลเซโตะใน (Seto Inland Sea) ใกล้กับแหล่งขุดค้น ซึ่งฉลามทั้ง 2 ประเภทเคยมีประวัติทำร้ายมนุษย์ แต่ส่วนใหญ่แล้วมันมักจะถูกมนุษย์กระตุ้นก่อนถึงจะมีพฤติกรรมจู่โจม

ดร.มาร์ก ฮัดสัน (Mark Hudson) ผู้ร่วมศึกษาวิจัยให้ความเห็นว่า ยังไม่มีข้อมูลที่ชัดเจนพอว่าเหยื่อรายนี้ตกเป็นเป้าโจมตีเพราะเหตุใด ไม่ว่าจะด้วยเลือดหรือเหยื่อจากปลาชนิดอื่น ไม่ว่าจะด้วยเหตุใด ผลการค้นพบนี้ช่วยให้ภาพญี่ปุ่นยุคโบราณชัดมากขึ้น และเป็นตัวอย่างทางโบราณคดีที่ไม่ค่อยได้พบเห็นจากชุมชนยุคก่อนประวัติศาสตร์

นักวิชาการบางกลุ่มยังมองว่า เหยื่อรายนี้อาจมีชีวิตอยู่ในช่วงโจมอน (Jomon) ราว 2,300-14,000 ปีที่แล้ว และวัฒนธรรมของคนในยุคนั้นมักล่าสัตว์และหาปลาประทังชีพ เหยื่ออาจเสียชีวิตระหว่างออกเดินทางหาปลาก็เป็นได้


อ้างอิง:

Isis Davis-Marks. “Archaeologists Uncover a 3,000-Year-Old Shark Attack Victim”. Smithsonian Magazine. Online. Published 29 JUN 2021. Access 30 JUN 2021. <https://www.smithsonianmag.com/smart-news/archaeologists-uncover-3000-year-old-shark-attack-victim-180978076/>

Schuster, Ruth. “Archaeologists Resolve Enigma of Man Savaged 3,000 Years Ago in Japan”. Haaretz. Online. Published 27 JUN 2021. Access 30 JUN 2021. <https://www.haaretz.com/archaeology/archaeologists-resolve-enigma-of-man-savaged-3-000-years-ago-in-japan-1.9945494>

University of Oxford. 3,000-year-old shark attack victim found by Oxford-led researchers. EurekAlert. Online. Published 23 JUN 2021. Access 30 JUN 2021. <https://www.eurekalert.org/pub_releases/2021-06/uoo-3sa062321.php>


เผยแพร่เนื้อหาในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 30 มิถุนายน 2564