รัชกาลที่ 4 ทรงขออย่าหวีผม “แสกแยกกลาง ยกเป็นพูเป็นแคม” กลัวคุณมารดาไม่อยู่บนหัว?

ผมทรงมหาดไทย (ภาพจากหนังสือ The Country and People of Siam โดย Karl Döhring)

รัชกาลที่ 4 ทรงขออย่าหวีผม “แสกแยกกลาง ยกเป็นพูเป็นแคม…” ทรงเห็นว่าไม่สู้ชอบกล ฤากลัวคุณมารดาจะไม่อยู่บนหัว

พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ทรงกล่าวถึงทรงผมมหาดไทย ของข้าราชการฝ่ายหน้า ในประกาศเรื่องพัดวาลวิชนี พ.ศ. 2411 ความว่า

“บัดนี้ทรงพระราชดำริห์รำคาญขึ้นอิกอย่างหนึ่ง ด้วยการหวีผมมหาดไทยของข้าราชการฝ่ายหน้า เมื่อเวลาตัดผมใหม่ เรือนผมข้างบนของคนที่เรียกว่าศีร์ษะฉอกๆ ฤๅขยับจะฉอกนั้น ข้างหน้าก็เสี้ยวเล็ก ข้างท้ายก็กางออกไป แล้วหวีโหย่งโป่งขึ้นไปตามรูปศีร์ษะ ก็ดูคล้ายเหมือนรูปพัชนีไปปกอยู่แล้ว

มิหนำซ้ำหวีให้เปนแสกแหวกร่องตรงกลาง แตกขึ้นไปอยู่ครึ่งเรือนผมใกล้กลางกระหม่อมนั้นจะดีงามอย่างไร เรือนผมพวกที่หวีอย่างนั้นเช่นนี้ การหวีผมเปนแสกเช่นนี้ ในเรือนผมเช่นนี้ดูไม่ชอบกลเลย…

ก็เรือนผมมหาดไทยของไทยนี้ เคยเปนอย่างนี้มานานแล้ว จะให้เลิกถอนเสียไม่ได้ แต่จะขอเสียอย่าให้หวีเปนแสกแยกกลาง ยกเปนพูเปนแคมสองข้างอย่างเช่นเขียนมานั้นจะได้ฤๅไม่ได้ เพราะเห็นว่าไม่สู้ชอบกลเลย ฤๅกลัวคุณมารดาจะไม่อยู่บนศีร์ษะเล่า สังเกตดูใจผู้ชายฝ่ายไทยที่ไปเที่ยวไกลๆ ก็ไม่สู้พอใจตัดผมอย่างไทยก็มีมากอยู่ดอก แต่อยู่กับบ้านกับเมืองก็ต้องทำเหมือนๆ กันนั้นดีแล้ว

แต่การที่หวีเปนแสกอย่างเช่นเขียนมานี้ ก็ไม่เปนธรรมเนียมไทยตั้งมั่นดังเรือนผมดอก อยากจะขอยกเสีย”

 


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 22 กรกฎาคม 2563