“ไก่” กลายเป็นสัญลักษณ์สำคัญ (อย่างหนึ่ง) ของฝรั่งเศส ด้วยผลจากการปฏิวัติ

แฟนทีมรักบี้ฝรั่งเศส ชูตราไก่ (Gallic Rooster) เพื่อฉลองชัยชนะในการแข่งขันรักบี้ 5 ชาติ เมื่อปี 1959 (ภาพจาก AFP PHOTO)

ใครที่ชอบดูฟุตบอลคงจะรู้จัก “ทีมตราไก่” เป็นอย่างดีว่าคือทีมชาติ ฝรั่งเศส ด้วย ไก่ เป็นสัญลักษณ์อย่างเป็นทางการของทางสมาคมฟุตบอลฝรั่งเศส ซึ่งทีมฟุตบอลฝรั่งเศสใช้เป็นสัญลักษณ์มานาน เช่นเดียวกับสมาคมกีฬาอื่นๆ แต่ไก่ถูกใช้เป็นสัญลักษณ์เกี่ยวโยงกับชาวฝรั่งเศสมานานก่อนหน้าที่จะกลายมาเป็นสัญลักษณ์ประจำสมาคมกีฬาต่างๆ

ก่อนที่กล่าวในรายละเอียดต่อไป ต้องขอบอกไว้ก่อนว่า แม้ไก่จะถูกใช้เป็นสัญลักษณ์ของทีมชาติสำหรับสมาคมกีฬาต่างๆ ของฝรั่งเศส แต่จริงๆ แล้ว ไก่มิได้ถูกประกาศให้เป็นสัญลักษณ์ประจำชาติอย่างเป็นทางการของสาธารณรัฐฝรั่งเศสแต่อย่างใด

สัญลักษณ์ไก่เริ่มปรากฏอยู่ตามโบสถ์ในฝรั่งเศสมาตั้งแต่ยุคกลาง แต่ตอนนั้นมันถูกใช้ในทางศาสนาเพื่อสื่อถึงแสงสว่าง ความศรัทธาและความหวังมากกว่า เพราะเสียงขันของมันทุกๆ เช้าเป็นตัวแทนของชัยชนะของแสงสว่างเหนือความมืดมิด

การที่ไก่ถูกนำมาใช้เป็นสัญลักษณ์เชื่อมโยงกับชนชาติเป็นเรื่องเป็นราวจริงๆ เริ่มขึ้นในช่วงการปฏิวัติ ซึ่งคนในตอนนั้นเลือกใช้ไก่เพราะไก่ในภาษาละตินคือ “gallus” แปลว่า “โกล” (Gaul) ดินแดนฝั่งตะวันตกของอาณาจักรโรมันซึ่งปัจจุบันคือพื้นที่ส่วนใหญ่ของฝรั่งเศส

แต่ นโปเลียนที่ 1 ผู้นำที่พาฝรั่งเศสเปลี่ยนจากสาธารณรัฐไปสู่การเป็นจักรวรรดิอีกครั้ง เป็นคนที่ไม่ชอบไก่เอาเสียเลย เมื่อครั้งที่ขึ้นดำรงตำแหน่งจักรพรรดิ นโปเลียน เคยตรัสว่า “ไก่มันไม่มีพละกำลังอะไร มันไม่อาจเป็นสัญลักษณ์ของจักรวรรดิอย่างฝรั่งเศสได้หรอก” พระองค์จึงหันไปเอานกอินทรีมาเป็นสัญลักษณ์แทน

แฟนทีมรักบี้ฝรั่งเศสชูตราไก่ (Gallic Rooster) เพื่อฉลองชัยชนะในการแข่งขันรักบี้ 5 ชาติ เมื่อปี 1959 (ภาพจาก AFP PHOTO)

เมื่อหมดยุคของนโปเลียน ไก่ก็กลับมามีความสำคัญอีกครั้งในแผ่นดินของพระเจ้าหลุยส์ฟิลิปป์ ซึ่งทรงปกครองด้วยระบอบกษัตริย์ภายใต้รัฐธรรมนูญ สืบเนื่องมาถึงยุคสาธารณรัฐที่ 2 แต่พอนโปเลียนผู้หลาน (นโปเลียนที่ 3) ก้าวขึ้นมาเป็นจักรพรรดิ ไก่ก็ถูกลดคุณค่าลงอีก จนกระทั่งเกิดสงครามโลกครั้งที่ 1 ความรู้สึกชาตินิยมของชาวฝรั่งเศสทำให้พวกเขาเห็นดีเห็นงามว่า ไก่นี่แหละคือสัญลักษณ์ที่ดีที่สุดสำหรับพวกเขา เพราะมันแสดงถึงความกล้าหาญในการต่อต้านชาติศัตรูอย่างปรัสเซียที่ใช้นกอินทรีเป็นสัญลักษณ์

นับแต่นั้นมา ไก่ก็กลายเป็นสัญลักษณ์สำคัญอย่างหนึ่งที่แสดงถึงคุณค่าหลายประการของชาวฝรั่งเศสแม้ว่ามันจะไม่ใช่สัญลักษณ์ที่ได้รับการยอมรับจากรัฐอย่างเป็นทางการก็ตาม

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


อ้างอิง:

“The Gallic Rooster”. Government of France <http://www.gouvernement.fr/en/the-gallic-rooster>

“The Gallic Rooster. Embassy of France in Washington, D.C. <http://franceintheus.org/spip.php?article604>


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 7 พฤษภาคม 2560