จุดเริ่มต้นของอุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา สู่มรดกโลกทางวัฒนธรรม

วัดพระศรีสรรเพชญ์ อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา ที่ได้ขึ้นทะเบียนเป็น "มรดกโลก" (ภาพจากเพจ: สำนักศิลปากรที่ 3 พระนครศรีอยุธยา)

อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา ตั้งภายในเกาะเมืองอยุธยา อำเภอพระนครศรีอยุธยา จังหวัดพระนครศรีอยุธยา กรุงศรีอยุธยาเป็นราชธานีสำคัญอีกแห่งหนึ่งในประวัติศาสตร์ของไทย ดำรงความสำคัญสืบเนื่องตั้งแต่ พ.ศ. 1893-2310 รวม 417 ปี ด้วยภูมิสถานเมืองที่เอื้อต่อการติดต่อสัมพันธ์กับดินแดนต่างๆ ทั้งที่อยู่ภายในผืนแผ่นดินและดินแดนโพ้นทะเล สร้างความมั่นคงทางการเมืองการปกครองและความมั่งคั่งทางเศรษฐกิจ

การศึกษาเกี่ยวกับโบราณสถานของกรุงศรีอยุธยาเริ่มขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯให้พระยาโบราณราชธานินทร์ (พร เดชะคุปต์) ขุดแต่งพระที่นั่งบางองค์ในเขตพระราชวังหลวง

ต่อมา ในสมัยจอมพลแปลก พิบูลสงคราม เป็นนายกรัฐมนตรี ได้ริเริ่มโครงการบูรณะพระที่นั่งและวัดสำคัญในกรุงศรีอยุธยา โดยมอบหมายให้กรมศิลปากรเป็นหน่วยงานดำเนินการ หลังจากนั้นจึงมีโครงการสำรวจ ขุดแต่งและบูรณะโบราณสถาน นับแต่ พ.ศ. 2512 เพื่อการอนุรักษ์เมืองประวัติศาสตร์แห่งนี้ นำมาสู่การประกาศเขตโบราณสถานเมืองพระนครศรีอยุธยาใน พ.ศ. 2519

โบราณสถานสำคัญในเขตพื้นที่นี้ อาทิ พระราชวังโบราณ วัดพระศรีสรรเพชญ์ วัดมหาธาตุ วัดราชบูรณะ วัดพระราม วิหารวัดมงคลบพิตร ครอบคลุมพื้นที่รวม 1,810 ไร่

วัดไชยวัฒนาราม ในเวลาที่ออเจ้าเข้าเยี่ยมชม กรมศิลปากร ขยายเวลาจำหน่ายบัตรเข้าชมโบราณสถานวัดไชยวัฒนาราม ถึงเวลา ๑๙.๓๐ น. และสามารถอยู่ภายในโบราณสถานได้ถึงเวลา ๒๒.๐๐ น. เฉพาะวันเสาร์ – วันอาทิตย์ และวันหยุดนักขัตฤกษ์ ตั้งแต่วันนี้ จนถึงวันที่ ๓๐ มิถุนายน ๒๕๖๑ (ภาพถ่ายโดย BoRo Marl)

โครงการฯ ดังกล่าวได้พัฒนาเป็นโครงการในแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 4 นับแต่ พ.ศ. 2520 เป็นต้นมา และใน พ.ศ. 2530 กรมศิลปากรได้เสนอแผนแม่บทนครประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยาขึ้น เพื่อการอนุรักษ์และพัฒนานครประวัติศาสตร์แห่งนี้

ต่อมา พ.ศ. 2540 กรมศิลปากรได้ประกาศเขตโบราณสถานเพื่อการอนุรักษ์เพิ่มเติม ครอบคลุมพื้นที่เกาะเมืองอยุธยาและพื้นที่รอบเกาะเมืองที่พบหลักฐานทางประวัติศาสตร์โบราณคดีรวม 3,000 ไร่ โบราณสถานสำคัญในพื้นที่นี้ ได้แก่ พระราชวังจันทรเกษม กำแพงและป้อมปราการเมืองของกรุงศรีอยุธยา วัดไชยวัฒนาราม วัดพุทไธสวรรย์ วัดพนันเชิง วัดภูเขาทอง หมู่บ้านโปรตุเกส หมู่บ้านฮอลันดา หมู่บ้านญี่ปุ่น ฯลฯ

อุทยานประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยาได้รับการประกาศเป็นมรดกโลกทางวัฒนธรรม ภายใต้ชื่อ นครประวัติศาสตร์พระนครศรีอยุธยา จากการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญ ครั้งที่ 15 ณ กรุงคาร์เธจ ประเทศตูนีเซีย เมื่อวันที่ 13 ธันวาคม พ.ศ. 2534 นับเป็นมรดกโลกตามบัญชีในลำดับที่ 576

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


ข้อมูลจาก : กลุ่มเผยแพร่ฯ กรมศิลปากร


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 2 เมษายน 2561