การคมนาคมในบ้านเมืองเราแต่ก่อนนี้มีอยู่ 2 ทาง คือ ทางบกกับทางน้ำ

ทางบกก็คือทางเดินเล็ก ๆ ที่ตัดลัดเข้าสวนออกทุ่งไปวัดไปตลาดหรือชุมชนอื่น ๆ ถ้ามีสัมภาระมากก็บรรทุกเกวียน ซึ่งทางไปของเกวียนนี้จึงเรียก “ทางเกวียน” แต่เกวียนก็บรรทุกข้าวของไม่ได้มากเหมือนเรือ

ไอ้เจ้าเรือที่ว่านี้ไม่ว่าจะเล็กหรือใหญ่ก็ต้องลอยอยู่ในน้ำทั้งสิ้น

ไม้ซึ่งเป็นส่วนประกอบของเรือจะใช้หรือไม่ใช้ก็ตาม ก็ต้องลอยอยู่ในน้ำทั้งนั้น นานเข้าไม่ผุเองก็ต้องเพรียงกิน เมื่อเพรียงกินแล้วก็ต้องซ่อม เมื่อต้องซ่อมแล้ว เรือที่ลอยอยู่ในน้ำจะทำยังไง ก็ต้องเอาขึ้นบก ถ้าเป็นเรือเล็กก็พอจะขอแรงเพื่อนบ้านใกล้เคียงช่วยกันยกลากเข็นขึ้นมาได้ แต่เรือใหญ่ล่ะ อีตรงนี้แหละครับต้องพึ่งคาน

คานนั้นเขาทำเป็นโครง 4 เหลี่ยม ใส่ล้อเข้าตรงเกือบมุม 4 ล้อ เวลาน้ำขึ้นเขาก็เลื่อนเข้าไปรองรับท้องเรือ พอน้ำลดท้องเรือก็ลดลงไปนั่งบนหลังคาน แล้วก็ลาก-เข็นกันขึ้นฝั่ง พอไม้แห้ง จะพอน จะยา หรือเปลี่ยนแผ่นไม้อะไรก็เอาเข้า พวกเราเอาความโทรมอีตรงนี้แหละครับ มาเปรียบกับผู้หญิงสาวเทื้อว่า “ขึ้นคาน”