“การที่รัฐบาลสยามยึดมั่นในนโยบายกุมอำนาจไว้กับชนบางกลุ่ม ทำให้ประชาชนอยู่ในสภาพขาดการฝึกฝนตนเอง จากสาเหตุเหล่านี้เองจึงทำให้ชาวสยามรักแต่จะเป็นผู้รับใช้เฉื่อยชา และว่าง่ายไม่ดิ้นรน ซึ่งเป็นอุปนิสัยทั่วไปของชาวสยาม อุปนิสัยอันนี้เองนับว่ามีคุณค่าต่อชาวสยามอยู่ เพราะสามารถช่วยชาวสยาม สามารถรักษาอิสรภาพของตนไว้ได้ทุกยุคทุกสมัย ไม่ว่าจะทำให้ประชาชนต้องสูญเสียศักดิ์ศรีของตนไปมากเพียงใดก็ตาม”

จอห์น ครอเฟิด (John Crawford) ทูตอังกฤษที่เดินทางเข้ามาเจรจากับสยามในรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย กล่าวไว้ในรายงานเสนอต่อรัฐมนตรีสวินตัน

ที่มา: จำนง เทพหัสดิน ณ อยุธยา. “จุดอ่อนของคนไทย ในสายต่อต่างชาติ (๕) ครอเฟิด ทูตอังกฤษ.” ศิลปวัฒนธรรม ฉบับ มีนาคม ๒๕๕๐