| ผู้เขียน | กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม |
|---|---|
| เผยแพร่ |
หลายปีมานี้ หลายคนพูดว่า “โอ” แทน “โอเค” ที่หมายถึงตกลงกันมากขึ้นเรื่อยๆ และในละคร “บุพเพสันนิวาส” และ “พรหมลิขิต” ก็มีการนำคำว่า “โอเค” ไปใช้เช่นเดียวกัน แต่รู้หรือไม่ว่า เมื่อก่อนคำว่า “โอเค” ย่อมาจาก “โอเค ซิกาแร็ต” อีกทีหนึ่ง
โอเค ซิกาแร็ตมาจากไหน ซิกาแร็ตหรือบุหรี่มาเกี่ยวอะไรกับการตกลงโอเคด้วย?!?
ภาษิต จิตรภาษา เขียนถึงเรื่องนี้ไว้ในคอลัมน์ “พจนานุกรมนิรุตติศาสตร์” (ศิลปวัฒนธรรม, พฤษภาคม 2529) ว่าโอเค ซิกาแร็ต เป็นคำศัพท์ที่มาจากภาษาอังกฤษ คือ โอเค (Okay) ที่แปลว่า ตกลง กับ ซิกาแร็ต (cigarette) ที่แปลว่า บุหรี่
คำนี้เกิดขึ้นหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 และแน่นอนว่า เกิดขึ้นในเมืองไทย ซึ่งในเวลานั้นฝ่ายสัมพันธมิตรชนะสงคราม ได้นำเรือรบเข้ามาจอดยังท่าเรือคลองเตย ปล่อยทหารขึ้นเที่ยว แต่ก็มีทหารบางพวกต้องอยู่ประจำเรือ ประจำท่า ออกไปเที่ยวใช้เงินไม่ได้
พ่อค้าหัวใส หรือที่ถูกคือพ่อเล้าหัวแหลม ก็นำหญิงบริการเดลิเวอรีถึงที่ โดยหาเช่าเรือแจวจากคลองพระโขนง แจวไปหาลูกค้าต่างชาติที่ท่าเรือ ถ้าถูกใจสาวๆ คนไหน พ่อเล้าก็จะแจ้งราคา แต่แทนที่จะคิดเป็นจำนวนเงิน กลับคิดเป็นบุหรี่ (เพราะหลังสงครามบุหรี่หายาก สามารถขายราคาแพงเอากำไรได้อีกทอด) พ่อเล้าจะหยิบซองบุหรี่มาชี้ให้ดู อีกมือก็ชูนิ้วขึ้นตามราคาที่ต้องการ
ลูกค้าฝรั่งก็จะตอบกลับมาว่า “โอเค ซิกาแร็ต-ตกลง บุหรี่ก็บุหรี่”
ต่อมาพ่อค้าแม่ค้าที่ค้าขายในย่านคลองเตย พระโขนง ก็เริ่มขายของแลกบุหรี่กันบ้าง จนคำว่าโอเค ซิกาแร็ต เริ่มมีคนใช้กันแพร่หลาย คนหนึ่งที่พูดติดปากคือ ไฉน กลิ่นขาว นักอ่านข่าววิทยุ ประเภทข่าวชาวบ้าน ที่เอามาใช้ในรายการทาง ปชส. 7 บ่อยๆ
ส่วน อาจินต์ ปัญจพรรค์ เขียนไว้ในคอลัมน์ “วาบความคิด” (มติชนสุดสัปดาห์, 2 พฤษภาคม 2543) กล่าวถึงที่มาของวลีนี้ว่า มาจากการค้าขายของพ่อค้าเด็กกับทหารอเมริกัน
ทำไมต้องเป็นทหารอเมริกัน? เพราะทหารอเมริกันเป็นทหารเศรษฐีมียุทโธปกรณ์
อเมริกาส่งทหารไปรบที่ไหน นอกจากอาวุธในการรบเพียบแล้ว สิ่งของเพื่อความสุขในชีวิตประจำวันยังพร้อมอีกด้วย หลังอาหารทุกมื้อทหารทุกคนจะได้รับแจก “เครื่องบริโภคหลังอาหาร” ที่บรรจุไว้ในกล่องโลหะแบนๆ ทาสีเขียวเข้ม ที่เรียกว่า “Ration” หรือ “ปันส่วน” 1 ชุด ประกอบด้วย
“ผงกาแฟ 1 ซองกระดาษใย สําหรับแช่น้ำร้อนชงได้เลย, มีน้ำตาลก้อน 1 ซอง-4 ก้อน, ครีม 1 ซอง, มีช็อกโกแลต 1 ซอง-4 ก้อน, บุหรี่อเมริกัน 4 มวน, ไม้ขีดก้านกระดาษใช้แผงกระดาษแข็งพับหุ้ม 1 แผง นี่คือเครื่องบริโภคหลังอาหารของทหารอเมริกัน”
แต่คราวนี้คนที่มาแลกของเป็นพ่อค้าเด็กๆ ที่เอากล้วยหอมมาดักรอทหารอเมริกัน มือก็ชูกล้วยหอมอวดทหาร ปากก็ร้องชวนว่า “โอเค, ซิกาแร็ต” เพื่อขอแลกกล้วยหอมกับบุหรี่หรือแท่งช็อกโกแลต
สรุปว่าในอดีต โอเค ซิกาแร็ตมีที่มาจากการใช้บุหรี่เป็นสื่อกลางในการซื้อขายแลกเปลี่ยนสินค้าและบริการ แต่ด้วยวิวัฒนาการทางภาษาในประเทศไทย นานวันเข้าก็พูดเหลือแค่ “โอเค”
นั่นคือวิวัฒนาการคำว่า โอเค ในไทย ที่ทุกวันนี้คนส่วนใหญ่อาจลืมไปแล้ว ส่วนในบริบทสากล คำนี้ปรากฏแบบทางการในวงกว้างครั้งแรกใน ค.ศ. 1839 โดยหนังสือพิมพ์อเมริกันที่ต้องการย่อคำว่า “Oll Korrect” ซึ่งตั้งใจให้เป็นมุกตลก เป็นคำล้อจากคำที่เขียนอย่างถูกต้องว่า All Correct ที่แปลว่า ถูกต้องทั้งหมด ให้สั้นลง
อ่านเพิ่มเติม :
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 26 ตุลาคม 2566
