| ผู้เขียน | เสมียนอัคนี |
|---|---|
| เผยแพร่ |
1 ตุลาคม 2411 “วันสวรรคต” พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4
“…ยํ ยํ มรณํ สตฺตานํ ตํ อนจฺฉริยํ, ยโต เอตํ สพฺเพสํ มคฺโค, อปฺปมตฺตา โหนฺตุ ภนฺเต อาปุจฺฉามิ, วนฺทามิ, ยํ เม อปรทฺธํ, สพฺพํ เม สงฺโฆ ขมตุ…”
“…ความตายใดๆ ของสัตว์ทั้งหลาย ความตายนั้นไม่น่าอัศจรรย์ เพราะความตายนั้นเป็นมรรคาของสัตว์ทั้งหลาย ขอพระผู้เป็นเจ้าทั้งหลาย จงเป็นผู้ไม่ประมาทเถิด ดิฉันขอลา ดิฉันขอไหว้ สิ่งใดที่ดิฉันผิดพลั้ง ขอสงฆ์จงอดโทษสิ่งทั้งปวงนั้นแก่ดิฉันเถิด…”
เนื้อความบางตอนของพระราชนิพนธ์ “คาถาขอขมาลาพระสงฆ์” ที่เป็นภาษามคธ ของ พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระสยามเทวมหามกุฏวิทยมหาราช ที่โปรดให้อัญเชิญไปอ่านในที่ชุมนุมสงฆ์วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม เมื่อทรงพระประชวรหนัก โดยทรงรับสั่งให้พระยาศรีสุนทรโวหาร (ฟัก) จดใกล้พระที่บรรทม
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้รับสั่งทรงขอขมาพระบรมวงศานุวงศ์และเสนาบดีว่า วันนี้เป็นวันพระจันทร์เต็มดวง นักปราชญ์ทั้งหลายก็ถึงความดับเป็นอันมากในวันเพ็ญดังนี้ ควรพระชนมายุจะหมดจะดับในวันนี้เป็นแน่แล้ว ซึ่งขัดเคืองว่ากล่าวแก่ท่านทั้งหลายทั้งปวงมาแต่ก่อนนี้ ขออโหสิกรรมกันเสียเถิด อย่าได้เป็นเวรกันต่อไป…
เมื่อพระอาการอ่อนหนัก ก็รับสั่งให้พยุงพระองค์พลิกพระเศียรทับพระพาหา เหมือนอย่างพระไสยาสน์ แล้วตรัสว่า เขาตายกัน ดังนี้แล้วให้จุดเทียนชัย แล้วทรงเจริญกรรมฐาน ซึ่งกล่าวกันว่า พระองค์ทรงกำหนดอานาปานัสสติ คือ การกำหนดลมหายใจเข้าออก ประกอบด้วยภาวนาบทพุทโธกำกับ จึงทำให้ผู้ที่อยู่ใกล้ชิดในสมัยนั้น ได้ยินแต่เสียงว่า พุท-โธ, พุท-โธ, พุท-โธ ฯ แล้วพระสุรเสียงค่อยแผ่วเบาลงๆ ได้ยินแต่เพียงคำว่า โธ-โธ-โธ ๆ แล้วเสด็จสวรรคตด้วยพระอาการอันสงบ
พระบาทสมเด็จพระปรเมนทรรามาธิบดีศรีสินทรมหามงกุฎ พระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว พระสยามเทวมหามกุฏวิทยมหาราช เสด็จสวรรคต เมื่อวันพฤหัสบดีที่ 1 ตุลาคม 2411 เวลายามหนึ่ง วันนั้นเป็นวันมหาปวารณา ณ พระที่นั่งภาณุมาศจำรูญ ในพระบรมมหาราชวัง พระชนมายุเวียนมาบรรจบครบ 64 พรรษาเต็มบริบูรณ์ตามจันทรคติ
อ่านเพิ่มเติม :
ข้อมูลและภาพจากเพจ : วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 1 ตุลาคม 2561
