ความรัก สุดอลวน หม่อมราชวงศ์สอิ้ง ลอบได้เสีย กับ "เสมียน" รัชกาลที่ 5 ทรงมีพระราชหัตถเลขา "คบไพร่ทำให้เสื่อมเสีย" ใครบางคนเชื่อว่า พลังที่ยิ่งใหญ่ข...

เปิดเหตุการณ์ "กบฏไพร่" การต่อต้านอำนาจรัฐของ “ไพร่” ในประวัติศาสตร์ไทย รัฐโบราณในดินแดนประเทศไทย อย่างล้านนา, สุโขทัย และอยุธยา ต่างเรียก “กำลังคน...

"ผัวขายเมีย" ในชนชั้น "ไพร่" ครอบครัวขายผู้หญิงในไทยสมัยโบราณ ขายได้เงินเท่าไหร่? ผู้คนในไทยสมัยโบราณนอกเหนือจากชนชั้นระดับเจ้านายและขุนนางแล้ว ส่ว...

“ทาสอยุธยา” ชนชั้นต่ำสุดในสังคมจารีต ที่มีการแบ่งชนชั้น ข้อมูลและหลักฐานปรากฏชนชั้นต่างๆ ทั้งเจ้าขุนมูลนายที่อยู่ชนชั้นบนของสังคม และกลุ่มชนชั้นล่าง ก...

วิถี "สตรีอยุธยา" เป็น "เมียไพร่" ต้องทรหดอดทน ใช้แรงงาน ถูกจับแต่งงาน เลี่ยงโดนนำเข้าวัง ในสังคมอยุธยา ผู้หญิงมีบทบาทดูแลบ้านช่องและพื้นที่การเพาะ...

"ระบอบการปกครองแบบอยุธยา ที่ตกทอดมาจนถึงต้นสมัยรัตนโกสินทร์ เป็นระบอบที่บาปกรรมทำความเสื่อมโทรมให้แก่ชาติและนิสัยใจคอของพลเมืองไทย" วาทะของ หลวงวิจิต...

งามทั้งห้าไร่ งามเหมือนไพร่ งามจริงหรือประชด? หาที่มาของสำนวนเก่าแทบไม่มีใครใช้ คำว่างามทั้งห้าไร่ เป็นสำนวนเก่าของไทยอีกสำนวนหนึ่ง ซึ่งในปัจจุบันไ...

บทความนี้ คัดย่อมาจาก “ข้าราชการ กับ ราษฎร ในทัศนะของสมเด็จพระยาดำรงราชานุภาพ” ของสายชล สัตยานุเคราะห์ ที่เคยตีพิมพ์ในนิตยสาร “ศิลปวัฒนธรรม” ฉบับเดือน...

แถบลุ่มแม่น้ำมูลตอนบนโดยเฉพาะเมืองนครราชสีมาและบริวาร มีความสำคัญมากในฐานะที่เป็นหัวเมืองสำคัญในดินแดนที่ราบสูงภาคอีสานของสยาม ไพร่ในแถบนี้จึงมักถูกเก...

“การที่พวกเลก, พวกไพร่ ถูกผูกติดอยู่กับที่ดินนั้น ไม่ใช่ล่ามโซ่ไว้จริงๆ หรอก เขาเอาประเพณีนี่แหละข่มไว้ ตัวประเพณีนี่แหละที่อาจฆ่าคนได้ถึงเจ็ดชั่วโค...

ความรักต่างชนชั้นเป็นอีกหนึ่งเรื่องราวที่เกิดขึ้นในแทบทุกอารยธรรม ส่วนใหญ่แล้วมักถูกเล่าในเชิงโศกนาฎกรรม สำหรับในไทยแล้วก็มีบันทึกหลักฐานทางประวัติศาส...