เดิมทีคนไทยไม่มี “นามสกุล” มีเพียงชื่อเรียกเท่านั้น นามสกุลเพิ่งมีใช้เมื่อสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว พระองค์โปรดให้มีการตั้งนามสกุล และม...

ถนนมิตรภาพ แยกจากถนนพหลโยธินที่จังหวัดสระบุรี ผ่านดงพญาเย็น (ชื่อเดิมว่าดงพญาไฟ) ถึงโคราช เปิดเดินรถอย่างเป็นทางการ เมื่อวันที่ 20 กุมภาพันธ์ 2500 ...

เติม วิภาคย์พจนกิจ เขียนหนังสือ “ประวัติศาสตร์อีสาน” ตีพิมพ์ครั้งแรกเมื่อ พ.ศ. 2513 บันทึกเกี่ยวกับจังหวัดนครราชสีมา หรือ โคราช ว่า “ปัจจุบันจังหวัดนค...

แถบลุ่มแม่น้ำมูลตอนบนโดยเฉพาะเมืองนครราชสีมาและบริวาร มีความสำคัญมากในฐานะที่เป็นหัวเมืองสำคัญในดินแดนที่ราบสูงภาคอีสานของสยาม ไพร่ในแถบนี้จึงมักถูกเก...

จิตร ภูมิศักดิ์ เป็นนักคิดด้านการเมือง นักประวัติศาสตร์ และนักภาษาศาสตร์-นิรุกติศาสตร์ นับเป็นนักปราชญ์/นักปฏิวัติทางความคิดและวิชาการคนสำคัญของประเทศ...

บทความนี้ เป็นการสรุปเนื้อหาจากบทความเรื่อง “ประวัติศาสตร์ความลำเค็ญของชาวนา บริเวณลุ่มน้ำมูลตอนบน” (ศิลปวัฒนธรรม ฉบับเดือนกันยายน 2540) ของ ชุมพล แนว...

เมืองนครราชสีมา หรือเป็นที่รับรู้ในชื่อ “โคราช” วิถีของชาวโคราชโดยทั่วไปไกลจากวัฒนธรรมที่ราบสูง ได้แก่ กินข้าวเจ้า (ไม่ข้าวเหนียว), คลุกปลาร้า (ไม่ปลา...

รัฐสุพรรณภูมิ (สุพรรณบุรี) ใช้ภาษาไทย (สำเนียงเหน่อลาวลุ่มน้ำโขง) ในตระกูลไต-ไท เป็นภาษากลางทางการค้าทางบกกับทางดินแดนภายใน สถาปนาภาษาไทยและความเป็นไท...

ในสมัยรัชกาลที่ 4 นั้น เป็นช่วงเวลาที่มีการติดต่อกับชาติตะวันตก บ่อยครั้งที่มีเรื่องวุ่นวายกับพวกฝรั่งอยู่เสมอ พวกกงสุลต่างชาติที่เข้ามาตั้งอยู่ในกรุง...

“อหิวาต์กำเริบ ล้างมือก่อนเปิบ ด้วยน้ำประปา ผักดิบผักสด งดเสียดีกว่า หากใช้น้ำท่า จงต้มเสียก่อน น้ำคลองต้องคั้น อาหารหวานคาว เมื่อกินทุกคราว เลือกแต่ร...

ในหนังสืออนุสรณ์งานฌาปนกิจศพ นางน้อย วัชรานันท์ (โรงพิมพ์สงเคราะห์หญิงปากเกร็ด, 2517) มีข้อมูลที่น่าสนใจเกี่ยวกับวิถีชีวิตของชาวอีสานในอดีต โดยเฉพาะที...