ในประวัติศาสตร์ที่ผ่านมา แม้ “เจ้านายสตรี” ในราชสำนักส่วนใหญ่ อาจไม่ใช่กำลังหลักในกิจการของบ้านเมือง  หากก็มีหลายพระองค์ที่ทรงเป็นกำลังสำคัญในกิจการรา...

สำรวจฐานะและอาชีพของ เจ้านายสตรี ในไทยภายหลังจากห้วงเปลี่ยนแปลงการปกครอง พ.ศ. 2475 และนิยามของคำว่า "แม่ค้าศักดินา" อาจารย์วีระยุทธ ปีสาลี ได้เขียน...

หากจะกล่าวถึงการสมรสเชื่อมความสัมพันธ์ระหว่างล้านนากับสยาม คงจะหนีไม่พ้นกรณีของ "พระราชชายา เจ้าดารารัศมี" พระราชธิดาในพระเจ้าอินทวิชยานนท์ เจ้าเมืองเ...

การเปลี่ยนแปลงที่เกิดกับสังคม, องค์กร, บุคคล, สิ่งของ ฯลฯ ที่มีขนาดใหญ่ มีความสำคัญ มี... ย่อมทำให้เกิดการผลกระทบกับ “...เล็ก” ในระดับรองๆ ลงมาเสมอ หา...

ในการศึกษาประวัติศาสตร์สุโขทัย หากมีการศึกษาในรายละเอียดลึกลงไป จะพบหลักฐานเกี่ยวกับสตรี ผู้มีบทบาทเข้ามาเกี่ยวข้องกับงานบ้านเมืองเคียงคู่กับบุรุษชาวส...

สถานที่ใดที่มีสตรีอยู่รวมกันเป็นจำนวนมาก ย่อมจะมีเรื่องราวกระทบกระทั่งกันบ้างไม่มากก็น้อย ใน พระราชสำนักฝ่ายใน ก็คงหลีกหนีธรรมชาติเช่นนี้ไม่พ้น แม้ว่า...

เจ้านายสตรีไทยที่ถูกถอดออกจากฐานันดรศักดิ์ ที่ปรากฏหลักฐานมี 5 พระองค์ คือ พระองค์เจ้ายิ่งเยาวลักษณ์, หม่อมเจ้าออน, หม่อมเจ้าแฝง, หม่อมเจ้าจันทร์เจริญ...

เจ้านายสตรีในยุคสมบูรณาญาสิทธิราชย์มักไม่มีอิสรภาพในการดำรงชีพเท่าใด เพราะถูกจำกัดภายใต้กฎมณเฑียรบาลที่จำต้องปฏิบัติอย่างเคร่งครัด แต่ภายหลังการเปลี่ย...

สังฆราช ปาลเลกัวซ์ สังฆนายกคณะมิซซังโรมันคาทอลิกประจำสยามในสมัยพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 4 ได้เขียนบันทึกเรื่องราวต่าง ๆ เกี่ยวกับส...

การเปลี่ยนแปลงการปกครองเมื่อ พ.ศ. 2475 ส่งผลให้เจ้านายฝ่ายในหรือเจ้านายผู้หญิงสามารถสมรสกับสามัญชนได้ หลังจากนั้นจึงมีเจ้านายผู้หญิงกราบบังคมทูลพระกรุ...

ในประวัติศาสตร์ของไทย ราชสำนักฝ่ายใน อาจไม่ค่อยมีการกล่าวถึงมากนัก แต่ก็มิอาจมองข้าม เพราะนี่คือที่รวมของสตรีชั้นสูง ผู้ถวายงานรับใช้ใกล้ชิดพระเจ้าแผ่...