ว่าด้วยคำเรียกและความหมายของ “ขี้” ในสังคมไทย และชื่อ “สถานที่ขับถ่าย” แต่โบราณก่อนมาเป็นคำว่า “ส้วม” “ขี้” กับความหมายอันหลายหลาก คำว่า “ขี้” ปรากฏ...

"เลขไทย" ที่ใช้กันอยู่ทุกวันนี้เป็นเลขไทย หรือได้รับแบบแผนจาก "เลขเขมร" เป็นประเด็นถกเถียงกันอยู่อย่างสนุกสนาน หลักฐานที่ดีที่สุดในการพิจารณาประวัต...

ทั้ง “เถ้าแก่” และ “เจ้าสัว” เป็นคำที่คนไทยคุ้นเคยกันมานาน ทั้ง 2 นี้ เป็น คำยืมจาก ภาษาจีน มาใช้ในภาษาไทยโดยออกเสียงตามสำเนียงภาษาแต้จิ๋ว คำว่า “เ...

"หัวเรือใหญ่" แปลว่าอะไร แต่ก่อนนี้รถ (ยนต์) ยังไม่มี, เมื่อรถยังไม่มีก็พลอยให้ถนนไม่มีไปด้วย ถนนสายแรกของกรุงเทพฯ (รวมพระนคร-ธนบุรี) เรานี้คือถนนเ...

"บักหำ" คำของผู้ใหญ่เรียกผู้น้อยอย่างเอ็นดู ทำไมผู้ชายถึงมีคำ "บัก"? คำอีสานเรียกคนผู้ชายว่า "บัก" และเรียกผู้หญิงว่า "อี่" หรือ "อี" ซึ่งเป็นการเร...

ทำไมถึงเรียก "ข้าวสวย" และความหมายที่ควรจะเป็นของคำนี้คืออะไร? กรอบแนวคิดรวบยอด (concept) ของคนวัฒนธรรมไท มักคิดเปรียบเพื่อจําแนกสิ่งที่ตรงกันข้าม ...

คำศัพท์ "เฮงซวย" มาจากไหน?  การใช้ภาษาไทยในชีวิตประจำวันหรือในวาระอื่นๆ มีทั้งที่เป็นคำไทยแท้ และคำที่หยิบยืมมาจากภาษาอื่น ไม่ว่าจะเป็นเขมร บาลี สั...

ภูมิภาค “เอเชียกลาง” ดินแดนตอนในของทวีปเอเชีย ไม่มีทางออกสู่มหาสมุทร หากกางแผนที่ออกดูจะพบว่า เอเชียกลาง เป็นดินแดนปิดที่อยู่ระหว่างทวีปยุโรปกับทวีปเอ...

"เจ๊ะเห" ภาษาถิ่นตากใบ ที่ (อาจ) เลือนหายไปกับกาลเวลา เช่นเดียวกับอีกหลายภาษาในโลก? หากจะกล่าวว่า หลายภาษาในโลกมีแนวโน้มที่จะสูญพันธ์ุในอนาคตอันใกล...

คำว่า หม่อม เป็นมรดกทางภาษาและวัฒนธรรมของสยามประเทศมาแต่กรุงศรีอยุธยา ความปรากฏในพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์รัชกาลที่ 1 ว่าเมื่อพระบาทสมเด็จพระพุทธ...

"ขอม เป็นคำภาษาไทย กลายจากภาษาเขมร ใช้เรียกกลุ่มคนพวกที่อยู่ตอนล่าง (ในไทย) บริเวณเป็นรัฐละโว้ (ลพบุรี) เมื่อเรือน พ.ศ. 1800 โดยไม่ระบุจำเพาะเผ่าพันธุ...

“เจ้าครอก” เป็นอีกสรรพนามหนึ่งที่มักได้ยินในการเรียกเจ้านายผู้หญิงหลายพระองค์ เช่น เจ้าครอกวัดโพธิ์ พระน้องนางเธอต่างพระชนนี ในรัชกาลที่ 1, เจ้าครอกฟ้...