ปริวัฒน์ จันทร เขียนเล่าเรื่องทุเรียนไปเมืองจีนกับซำปอกง ซึ่งเป็นคำบอกเล่าเก่าแก่ว่า คำว่า “ทุเรียน” ในภาษาจีนกลาง เจิ้งเหอ เป็นคนตั้งชื่อว่า “หลิวเหล...

คำว่า “ปราจีน” เป็นคำภาษาสันสกฤต แปลว่า “มีในทิศตะวันออก” คำนี้เดิมเรียกว่า “ประจิม” หมายถึงทิศตะวันตก ตามศัพท์ “ปราจีนบุรี” จึงหมายถึงเมืองในทิศตะวัน...

ห่าจก ห่ากิ๋นตั๊บ ส่องวัฒนธรรม "คำด่า" ตระกูล "ห่า" จากเหนือจรดใต้ อดีตถึงปัจจุบัน ทำไมคำว่าห่าถึงกลายเป็นคำด่าไปได้ เป็นเรื่องน่าสนใจทีเดียวเมื่อน...

อีโมะ : มาจากภาษาผู้ไท? ไฉนจึงหมายถึง "ของลับสตรี" อ่าน "รายงานจากสำนักศิลปวัฒนธรรม" ที่คณะกรรมการผู้จัดทำ "พจนานุกรมฉบับมติชน" ชี้แจงในศิลปวัฒนธรร...

อาจารย์ล้อม เพ็งแก้ว ได้เคยเล่าไว้ในศิลปวัฒนธรรม เมื่อสิบกว่าปีก่อนว่า “นกสองหัว” สำนวนไทย ที่แปลว่า การทำตัวฝักใฝ่อยู่สองฝ่ายที่ไม่ค่อยถูกกัน เปรียบว...

ปัญหาเรื่องคํา “ผ้าขาวม้า” ซึ่ง มร.เดอ ลาลูแบร์ บันทึก ไว้อย่างชัดเจน และคุณสันต์ ท. โกมลบุตร แปลจากต้นฉบับ ภาษาฝรั่งเศสโดยตรงไว้อย่างดีเยี่ยม จึงขอคั...

คำเรียกพาหนะ หรือ รถ ที่คนไทยสมัยใหม่คุ้นเคยอย่างดีย่อมต้องมีคำว่า รถเก๋ง แต่สมัยก่อนมีคำที่เลิศไม่แพ้กันอย่าง รถกูบ … รถกูบ คืออะไร? รถเก๋ง คำนี้เรา...

“บัดสี-บัดเถลิง-บัดซบ” เมื่อมีคนอุทานถึง 3 คำนี้ คงเข้าใจได้ทันทีว่าผู้พูดน่าจะหมายถึงเรื่องน่าอาย ไม่เหมาะสม ประสบเหตุโชคร้ายหรือชีวิตไม่เป็นไปดังหวั...

คำว่า ฯพณฯ ที่อ่านว่า “พณะท่าน” มาจากคำว่าอะไร-ย่ออย่างไร? ทำไมมี “ฯ” ด้านหน้า-หลัง เมื่อครั้งผมยังรับราชการอยู่นั้น มีอาจารย์ภาษาไทยท่านหนึ่งขอให้...

ทุกวันนี้ เราจะพูด คำแสดงจำนวน ที่ใช้กันว่า หน่วย สิบ ร้อย พัน หมื่น แสน ล้าน กันอย่างคุ้นเคย แต่หากเกินหลัก ล้าน เราก็จะพูดว่า สิบล้าน ร้อยล้าน พันล้...

ภาษาจีนมีคำที่แปลว่า “นามสกุล” ใช้แพร่หลาย 2 คำ คือ แซ่ (姓) กับ สี (氏) ในสมัยโบราณ มีความหมายต่างกัน ใช้แทนกันไม่ได้ แซ่ คือโคตรวงศ์เก่าแต่โบราณ สี คื...

รู้จักอักษร "อริยกะ" อักษรที่ รัชกาลที่ 4 ทรงประดิษฐ์อักษรนี้คืออะไร ทำไมชื่ออริยกะ ? อักษร "อริยกะ" คืออะไร? อักษร "อริยกะ" เป็นรูปแบบตัวอักษรประเภ...