เจ้าแม่ทับทิม เป็นเทวดาจีนที่สำคัญองค์หนึ่งในไทย เป็นที่รู้จักแพร่หลายมาช้านาน จนกลมกลืนกลายเป็นเทพสำคัญองค์หนึ่งของไทย นาม "แม่ย่านาง" แต่ในภาคที่เป็...

คนไทยโบราณเชื่อ "แมวดำ" คือ แมวดี แมวอัปรีย์ คือ "แมวขาว" ทำไมเป็นเช่นนั้น? ผู้เขียนเป็นคนที่ชอบแมวมาก ขอให้เป็นแมวไม่ว่าจะสีอะไรก็ชอบหมด แต่ตอนเด็...

"เหี้ย" ในความเชื่อของคนไทยทั่วไปเป็นสัญลักษณ์ของความไม่ดี อัปมงคล เข้าบ้านไหนเป็นวอดวายถึงความเชื่อที่ว่าจะจริงเท็จแค่ไหน ไม่อาจพิสูจน์ความอัปมงคลของ...

“หุ่นพยนต์” หมายถึง “รูปที่ผู้ทรงวิทยาคมเอาวัตถุมาผูกขึ้นแล้วเสกเป่าให้เป็นเหมือนรูปที่มีชีวิต” โดยคำว่า พยนต์ (อ่านว่าพะยน) หมายถึง “สิ่งที่ผู้ทรงวิท...

“สีแดง” ในภาษากรีกโบราณคือ Erythros เป็นรากศัพท์ของคำว่า “Blood” (เลือด) ซึ่งสีแดงก็คือสีเลือด และชาด (ชาติ) สีแดงปรากฏอยู่ในผืนธงชาติของ 169 ประเทศ จ...

“ฟ้อนผีมด” เป็นพิธีกรรมบวงสรวงผีบรรพบุรุษในภาคเหนือ เรียกอย่างย่อว่า “ฟ้อนผี” และมีฟ้อนผีอีกชนิดหนึ่งว่า “ฟ้อนผีเม็ง”  ฟ้อนผีมดผีเม็ง สันนิษฐานว่าไ...

หลักบือบ้าน มีชื่อเรียกเฉพาะท้องถิ่นอีสานหลายชื่อ เช่น หลักบ้าน หลักธรรม หลักกลางบ้าน ฯลฯ   บือบ้าน คำนี้มาจาก สายบือ (สะดือ) หมายถึง บริเวณกึ่งกลางขอ...

เรื่องการ “ฝังคนทั้งเป็น” ในกำแพงเมืองก็ดี ศาลหลักเมืองก็ดี หรือสิ่งก่อสร้างขนาดใหญ่ต่างๆ เพื่อหวังให้วิญญาณผู้ตาย เฝ้ารักษาบ้านเมือง หรือสิ่งก่อสร้าง...

นาค เป็นคำใช้เรียกคนผู้ชายที่จะขออุปสมบท คือบวชเป็นพระภิกษุ แต่ไม่เคยพบหลักฐานว่าถ้าคนผู้หญิงขออุปสมบทเป็นภิกษุณีจะมีคำเรียกว่าอะไร? จะเรียกนาคีไหม? ...

การเดินทางสัญจรเป็นเรื่องจำเป็นสำหรับมนุษย์เพื่อสนองตอบกิจกรรมต่างๆ ตามประสงค์ ในชั้นแรกมนุษย์ได้อาศัยสัตว์ต่างๆ เป็นพาหนะเพื่อผ่อนแรงในการเดินทาง ภาย...

...สังคมไทยเป็นสังคมเกษตรกรรม วิถีชีวิตชาวบ้านไทยผูกพันอยู่กับการทำนาปลูกข้าว มีเรื่องเล่ามากมายเล่าถึงตำนานความเชื่อเรื่อง ข้าว ดังตัวอย่างตำนานข้าวใ...

การ “บนผี” เป็นสิ่งที่อยู่คู่กับสังคมไทยอย่างมั่นคงมานาน ด้วยการนับถือผีเป็นความเชื่อดั้งเดิมของคนในภูมิภาคอุษาคเนย์ก่อนหน้าศาสนาอื่นใด ไม่ว่าจะพราหมณ...