ผู้หญิงกับผู้ชายชาวสยามสมัยโบราณ มีวิถีชีวิตอย่างไร? เป็นเรื่องน่าสนใจ แต่หาหลักฐานยาก เพราะไม่ค่อยมีบันทึก ถึงจะมีก็น้อย เพราะฉะนั้นก็เดาๆ กันไปตา...

ราชทินนาม ‘พันปากพล่อย’ เกิดขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 4 คือในครั้งนั้นมีภิกษุรูปหนึ่งชื่อ กรุด ประพฤติผิดศีลผิดวินัยต้องโทษ ปาราชิกสึกออกมา แต่รัชกาลท...

แม้พระเจ้าเฉียนหลงทรงมีปณิธานว่า หากครองราชย์ถึงปีที่ 60 จะสละราชบังลังก์ให้ทายาท ทั้งทรงกระทำจริงตามที่ตรัสไว้ในปี ค.ศ. 1795 แต่ ค.ศ. 1796 หยงเหยี่ยน...

ขุนนาง หรือข้าราชการสมัยโบราณ ไม่มีเงินเดือนเช่นปัจจุบัน แต่ก็เป็นที่นิยมของคนไทยมาก ความนิยมดังกล่าวก็ยังคงไม่คลายมนต์ลงไปสักเท่าใด ผู้ใหญ่จึงมักอวยพ...

ในบรรดานักปฏิรูปในแดนมังกร ชื่อที่ชาวจีนรู้จักต้องมี "หวังอานสือ" ขุนนางผู้ใหญ่ที่มีบทบาททางการเมืองอย่างมากในยุคราชวงศ์ซ่งเหนือรวมอยู่ในนั้นด้วย ถึงจ...

ในยุคสมัยที่ยังมีระบบไพร่และทาสอยู่ เอกสารบันทึกหลักฐานต่างๆ ปรากฏข้อมูลเกี่ยวกับการข่มเหงไพร่ทาสราษฎรให้เห็นกันอยู่หลายส่วน เอกสารอย่างพระราชพงศาวดาร...

คณิตศาสตร์ไทยโบราณรับมาจากอินเดียโดยตรงเพราะมีคำศัพท์ที่สืบสายถึงกันได้ สาเหตุน่าจะมาจากความใกล้ชิดกันทางวัฒนธรรมผ่านศาสนาและการค้า คนไทยได้นำคณิตศาสต...

ช่วงสิ้นปีมักมีการจัดอันดับต่างๆ ว่า พ่อค้าที่รวยที่สุด, ผู้นำที่แย่ที่สุด, สตรีที่สวยที่สุด ฯลฯ แล้วหากเรามองย้อนหลังไปในประวัติศาสตร์ “ขุนนางผู้ทรงอ...

ในบรรดาราชทินนามต่างๆ มีอยู่ราชทินนามหนึ่งซึ่งค่อนข้างแปลก คือมีแทบจะทุกเมือง ได้แก่ ราชทินนาม ทุกขราษฎร์ ยังไม่พบหลักเกณฑ์ว่าเป็นตำแหน่งขึ้นกับใคร เท...

นิทานเรื่อง นายจิตร นายใจ เป็นผลงานของ เจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร บุนนาค) ตีพิมพ์ใน ดรุโณวาท หนังสือพิมพ์เล่มแรกโดยคนไทย นิทานเรื่องนี้ได้ถ่ายทอดทรรศนะของ...

ในหนังสือ “ขุนนางสยาม ประวัติศาสตร์ ‘ข้าราชการ’ ทหารและพลเรือน” (สนพ. มติชน, พิมพ์ครั้งที่ 2 มกราคม 2548) ผู้เขียน ส. พลายน้อย กล่าวถึงมิติต่างๆ เกี่ย...

ประเพณีการโบยขุนนางที่ประพฤติไม่ชอบ หรือทำให้จักรพรรดิพิโรธถือปฏิบัติสืบต่อกันมาอย่างยาวนาน แต่มีบันทึกเหตุการณ์ที่เข้มข้นในราชวงศ์หมิง การลงทัณฑ์นอกจ...