ภาพเขียนผนังถ้ำมนุษย์ยุคโบราณเก็บน้ำผึ้ง อายุเก่าแก่กว่า 10,000 ปี

ผู้เขียน	กองบรรณาธิการศิลปวัฒนธรรม
เผยแพร่	วันอังคารที่ 6 สิงหาคม พ.ศ.2567

ภาพเขียนผนังถ้ำมนุษย์ยุคโบราณเก็บน้ำผึ้งภาพนี้ อยู่ในถ้ำที่มีชื่อว่า Cuevas de la Araña ใน Valencia ประเทศสเปน แสดงภาพมนุษย์กำลังปีนไต่อะไรบางอย่างขึ้นไปเก็บน้ำผึ้งจากรัง นักโบราณคดีกำหนดอายุของภาพเขียนนี้ไว้ราว 9,000-6,000 ปีก่อนคริสตกาล หรือกว่า 10,000 ปีที่แล้ว

ภาพเขียนผนังถ้ำมนุษย์ยุคโบราณเก็บน้ำผึ้ง

ภาพเขียนนี้ได้รับฉายาว่า “Man of Bicorp” ค้นพบเมื่อ ค.ศ. 1920 และต่อมาใน ค.ศ. 1998 UNESCO ก็ได้ประกาศขึ้นทะเบียนให้เป็นมรดกโลก โดยจัดรวมอยู่ในภาพเขียนบนหินของแอ่งเมดิเตอร์เรเนียนบนคาบสมุทรไอบีเรีย (Rock Art of the Mediterranean Basin on the Iberian Peninsula) ซึ่งเป็นกลุ่มภาพเขียนสียุคก่อนประวัติศาสตร์ที่บอกเล่าชีวิตของมนุษย์ยุคโบราณได้อย่างดีเยี่ยม

หนึ่งในภาพเขียนบนหินของแอ่งเมดิเตอร์เรเนียนบนคาบสมุทรไอบีเรีย (Rock Art of the Mediterranean Basin on the Iberian Peninsula) (ภาพจาก UNESCO)

อย่างไรก็ตาม ยากที่จะระบุได้ชัดว่ามนุษย์ยุคโบราณในภาพเขียนนั้นเป็นเพศใด กำลังปีนต้นไม้ หรือกำลังไต่เถาวัลย์ ก็ไม่อาจทราบได้ แต่ที่เห็นได้ชัดเจนคือ มนุษย์ผู้นี้ถืออุปกรณ์สำหรับเก็บน้ำผึ้งไว้ในมือ และมีผึ้งหลายตัวบินอยู่รายล้อมตัวเขา

ความน่าสนใจของภาพเขียนนี้คือ มนุษย์ผู้รังสรรค์ผลงานใช้เทคนิคอย่างเรียบง่าย ไม่ได้ทำสัดส่วนออกมาให้สมจริงตามธรรมชาติ แต่ลักษณะจะเขียนภาพเป็นรูปทรงเลขาคณิตแบบง่ายๆ ที่แทนความหมายได้ชัดเจน จนเรามองเห็นในครั้งแรกว่า นี่คือรูปร่างมนุษย์ที่กำลังเก็บน้ำผึ้ง และก็มีผึ้งบินอยู่รอบๆ

ในส่วนมนุษย์นั้น ร่างกายถูกลดทอนลงจนเหลือแค่ส่วนพื้นฐานสำคัญที่สุดไม่กี่อย่าง นั่นคือ ศีรษะ ลำตัว และส่วนปลาย ซึ่งไม่สามารถมองเห็นมือหรือเท้าได้ นั่นจึงทำให้ไม่สามารถแยกแยะเพศได้ ภาพเขียนตัวมนุษย์ยังไม่มีเครื่องประดับ หรือการแต่งกายใดๆ ยกเว้นภาชนะที่ใช้เก็บน้ำผึ้ง

นอกจากนี้ยังมีการใช้ช่องโหว่ของหินแทนตำแหน่งของรังผึ้งอีกด้วย

ภาพเขียนผนังถ้ำมนุษย์ยุคโบราณเก็บน้ำผึ้ง — (ภาพจาก : https://www.facebook.com/groups/1438524067028265/posts/1467957564084915)

สำหรับสีที่ใช้ในการเขียนภาพนี้ นักโบราณคดีวิเคราะห์ว่าใช้สีเดียวคือสีแดง ซึ่งอาจได้จากเหล็กออกไซด์ หรือแมงกานีสผสมกับไขมันสัตว์ หรืออาจเป็นเรซินจากพืช ซึ่งจะทำหน้าที่เป็นสารยึดเกาะ จากนั้นทาด้วยแปรงที่ทำจากขนสัตว์

นักโบราณคดีมองว่า ภาพเขียนผนังถ้ำภาพนี้ไม่น่าจะมีความหมายหรือทำหน้าที่ใดที่เกี่ยวข้องกับทางศาสนาหรือความเชื่อ อาจเป็นเพียงการบันทึกภาพวิถีชีวิตของมนุษย์ยุคโบราณเท่านั้น

สอดคล้องกับช่วงเวลาปลายยุคหินเก่าไปจนถึงยุคหินกลางในยุโรปตะวันตก ซึ่งเวลานั้นมนุษย์ยุคโบราณยังคงอาศัยแบบเร่ร่อน ล่าสัตว์เป็นอาหาร และน้ำผึ้งป่าก็เป็นอาหารที่มนุษย์ยุคนั้นกินกัน

นักโบราณคดียังมองว่า มนุษย์ยุคนั้นยังไม่เข้าสู่สังคมเกษตรกรรม ยังไม่สามารถเลี้ยงผึ้งได้เอง แต่พวกเขาก็เรียนรู้ว่าน้ำผึ้งมีประโยชน์ และมีคุณค่าสูงมาก เป็นแหล่งพลังงานที่สามารถหาได้ไม่ยากนัก นี่จึงเป็นเหตุผลว่า ทำไมการเก็บน้ำผึ้งจึงถูกบันทึกไว้บนผนังถ้ำควบคู่ไปกับเหตุการณ์สำคัญอื่นๆ ในชีวิตของมนุษย์ยุคโบราณ

ภาพเขียนภาพนี้นับเป็นหลักฐานที่เก่าแก่ที่สุดของการบริโภคน้ำผึ้งของมนุษย์

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่