| เผยแพร่ |
|---|
จิตรกรรมภาพ “ฝรั่ง” ในวัดใหญ่สุวรรณาราม เพชรบุรี ที่ดูคล้ายพระเจ้าเจมส์ที่ 1 แห่งอังกฤษ
ในพระอุโบสถวัดใหญ่สุวรรณาราม จังหวัดเพชรบุรี มีภาพตามฝาผนังและตามบานประตูสมัยอยุธยาที่นับว่าสำคัญมากและงามเลิศ เราไม่ทราบว่าวัดนี้สร้างในยุคใดแน่ และภาพเขียนขึ้นมาเมื่อใด เพราะไม่มีบันทึกที่ไหน?
ด้านหลังพระประธานมีประตูสองข้างซ้าย-ขวา ด้านซ้าย (ของพระประธาน) บานประตูเขียนภาพทวารบาลเป็นนางอัปสรประนมมือ
เหนือนางอัปสรขึ้นไปมีรูปวิทยาธรสี่ตน ข้างหนึ่งมีสองตนที่เขียนเป็น “แขกมุสลิม” (เพราะใส่หมวกฮะจี), อีกข้างตนหนึ่งเป็นจีน (คล้าย “แป๊ะยิ้ม”), อีกตนเป็น “ฝรั่ง” ลักษณะเขียนคล้ายรูปเหมือน (Portrait) ที่นิยมเขียนกันในยุโรปเมื่อประมาณสาม-สี่ร้อยปีที่แล้ว
ไมเคิล ไรท์ คุ้นตา ภาพ “ฝรั่ง” ที่ว่านั้น และค้นคว้าหาคำตอบมาอธิบายจนได้ว่า
ชายคนนี้ใส่หมวกทรงประพาสหรือ Hunting Cap แบบฝรั่ง (แต่ไม่ติดขนนก), มีเรือนผมและหนวดเคราสีแดง, นัยน์ตาดูเศร้าๆ เล็กน้อย, ใส่เสื้อ (คล้ายกิโมโน) สีขาวมีลายแต้มดำเป็นแถวๆ ผมเคยเห็นหน้าชายคนนี้ที่ไหนสักแห่ง, แต่นึกไม่ออกว่าที่ไหน
ในการเขียนบทความเรื่องประวัติความเป็นมาของธงชาติอังกฤษ (“ไมเคิล ไรท์ ลุกขึ้นตะเบะธงชาติ”, มติชนสุดสัปดาห์, 22-28 กรกฎาคม 2545) ผมจำเป็นต้องค้นประวัติพระเจ้าเจมส์ที่ 6 ของสกอตแลนด์ที่สืบทอดราชบัลลังก์อังกฤษต่อจากพระนางเจ้าอลิซาเบธที่ 1 แล้วขึ้นครองราชย์เป็นพระเจ้าเจมส์ที่ 1 ของอังกฤษ ในการครองราชย์สองแผ่นดิน (อังกฤษกับสกอตแลนด์) พระเจ้าเจมส์คิดธงชาติขึ้นมาใหม่โดยนำกางเขนสีแดงของอังกฤษ มาผนวกกับกากบาทสีน้ำเงินของสกอตแลนด์ จนกลายเป็นธง Union Jack ที่ใช้กันจนทุกวันนี้
ในการค้นประวัติพระเจ้าเจมส์ที่ 1 นี้ ผมคว้าหนังสือ King James ของ Antonia Fraser (Book Club Associates, London, 1974) แล้วผมพบรูปเหมือนของท่าน, ใส่หมวกทรงประพาส (มีขนนกมัดใหญ่), หนวดเคราสีแดง, นัยน์ตาเศร้าๆ, สวมเสื้อขาวมีลายดำแต้มเป็นแถวๆ
จะเป็นคนเดียวกันกับชายนิรนาม (วิทยาธร) บนบานประตูที่วัดใหญ่สุวรรณาราม เพชรบุรี ได้ไหม?
พระเจ้าเจมส์ที่ 1 ครองราชย์ในอังกฤษ ค.ศ. 1603-1625 นอกจากจะรวมแผ่นดินอังกฤษกับสกอตแลนด์เป็นแผ่นดินเดียวกันแล้ว ท่านยังส่งเสริมการค้าต่างประเทศทั่วโลก ภาพเหมือน (Portrait) ของท่านจึงแผ่ไปไกลมาก อย่างน้อยถึงราชสำนักพระเจ้ากรุงโมกุลในอินเดีย
ในภาพนี้พระเจ้า Jahangir (ครองราชย์ในกรุงเดลี ค.ศ. 1605-1627) กำลังรับบรรณาการจากบรรดาพระเจ้ากรุงประเทศราชรวมทั้งอังกฤษ ในภาพขยายจะเห็นได้ชัดว่า นี่คือพระเจ้าเจมส์ที่ 1 ที่เลียนแบบมาจากภาพมาตรฐานของราชสำนักอังกฤษ
เป็นไปได้ว่าภาพเหมือนพระเจ้าเจมส์ที่ 1 เข้ามาถึงราชสำนักกรุงศรีอยุธยากับเรือพ่อค้าอังกฤษ
เป็นไปได้ว่าราชสำนักกรุงศรีอยุธยาได้รับสำเนาผ่านราชสำนักกรุงเปอร์เซียหรือเดลี
เป็นไปได้ว่าจิตรกรวัดใหญ่สุวรรณาราม เพชรบุรี เคยเห็นภาพนี้เข้าจึงวาดได้คล้าย
แต่หลักฐานผมด้วนเพียงเท่านี้จึงพิสูจน์อะไรไม่ได้ ชะรอยชายนิรนามบนบานประตูวัดใหญ่สุวรรณารามไม่ใช่พระเจ้าเจมส์ที่ 1 แต่เป็นวิทยาธรจริงๆ จากป่าหิมพานต์
ที่มา :
ไมเคิล ไรท์. “ท่านเคยเห็หน้า “ฝรั่ง” คนนี้ไหม? คนที่อยู่ใยโบสถ์วัดใหญ่สุวรรณาราม เมืองเพชรบุร” ศิลปวัฒนธรรม เมษายน 2546
เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 7 พฤศจิกายน 2561
