“นางหอยแครง” ชื่อเรียกนางงามในลิเก ทำไมต้องหอยแครง?

นางหอยแครง ผู้หญิง แต่งตัว ลิเก
นางลออง เสือสง่า เมื่ออายุ 15 ปี ในชุด นางหอยกาบ เข้าใจว่าจะอยู่ในเรื่อง “นางหอยแครง”

นางหอยแครง เป็นตัวละครในลิเกเรื่องหนึ่ง ใน “ชุดแขกแดง” ที่สาวๆ จะแต่งเป็นนางงามในหอย ซึ่งพลตรีพระยาอานุภาพไตรภพ (จำรัส เทพหัสดิน ณ อยุธยา) ได้เล่าเอาไว้ว่า

“เรื่องที่ลิเกเล่นจะเรียกว่ากระไรข้าพเจ้าก็ไม่ทราบอีก แต่พวกเด็กๆ เรียกกันว่าเรื่องนางหอยแครง คือพอเปิดฉากก็มีแขกเทศแต่งตัวด้วยเครื่องขาวล้วนๆ แวววาวด้วยดิ้นเลื่อม ถือเทียนออกมาร้องเบิกโรงให้ศีลให้พรแก่เจ้าของงานและคนดู แล้วก็มีตัวตลกออกมาซักถามเป็นการเล่นตลกไปในตัว ร้องและเต้นรำๆ อยู่ประมาณ 1 ชั่วโมงก็เข้าโรง เขาเรียกลิเกตอนนี้ว่าออกแขก

ต่อจากนั้นก็ถึงชุดแขกแดง คือแต่งตัวด้วยเครื่องชุดสีแดงสวยงาม มีบริวารออกมาด้วยหลายคน ล้วนแต่งตัวเป็นแขก กิริยาของตัวนายทำนองเป็นเจ้า คือเป็นรายาหรือสุลต่านอะไรสักอย่างหนึ่ง ออกมาแสดงบทพอสมควร ก็สั่งบริวารให้เตรียมเรือไปชมทะเล

ในการชมทะเลมีการตีอวน ตอนนี้มีการเล่นตลกขบขัน เด็กชอบมาก ในที่สุดหอยแครงตัวใหญ่ก็ติดแห ในหอยมีนางงามเราเรียกว่า นางหอยแครง เมื่อตัวนายเกี้ยวพาราสีนางหอยแครงเป็นที่ตกลงกันแล้ว ก็แล่นเรือกลับ เป็นจบเรื่องการร้องเพลง ตลอดจนการพูดดัดเสียงแปร่งเป็นแขกทั้งหมด”

นางลออง เสือสง่า เมื่ออายุ 15 ปี ในชุด นางหอยกาบ เข้าใจว่าจะอยู่ในเรื่องนางหอยแครง

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


อ้างอิง :

อนุสรณ์พระราชทานเพลิงศพ พลตรีพระยาอานุภาพไตรภาพ (จำรัส เทพหัสดิน ณ อยุธยา) อ้างต่อจากบทความ “ลิเก ก็มีเค้า มาจากอิหร่าน [เปอร์เซีย]” โดย ทองเบิ้ม บ้านด่าน ใน นิตยสารศิลปวัฒนธรรม ฉบับมีนาคม 2523


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 6 พฤศจิกายน 2561