วัยรุ่นยุคอยุธยา อยากมีผัว

จิตรกรรมฝาผนัง วัดช่องนนทรี
ภาพจิตรกรรมฝาผนังที่วัดช่องนนทรี กรุงเทพมหานคร

วัยรุ่นยุคอยุธยา หาผัวหาเมียกันเป็นปกติของวัยเจริญพันธุ์ ไม่ใช่ชิงสุกก่อนห่าม มีพยานอยู่กับเรื่อง นางมโนห์รา เป็นชื่อนางเอกในละครชาวบ้าน (ละครชาตรี หรือละครนอก) ยอดนิยมยุคอยุธยาซึ่งเป็นที่รู้จักแพร่หลายมากที่สุด

ต้นฉบับตัวเขียนบนสมุดข่อยมีเหลือไม่ครบ แต่เท่าที่เหลือแล้วอ่านได้บ้าง จับใจความว่า นางมโนห์ราวัยรุ่น อายุราว 14-15 ปี เป็นลูกสาวคนที่ 7 คนสุดท้องของแม่ (มีลูกสาว 7 คน) จะออกไปเที่ยวเล่นกับพี่สาว (ทั้งหก)

นางแม่ห้ามว่าอย่าไปเลย เพราะหมอดูทักว่าดวงชะตาไม่ดีจะมีเคราะห์ เกรงว่าจะโดนทำมิดีมิร้าย

นางมโนห์รา ตัดพ้อต่อว่านางแม่หวงลูกสาว ไม่ให้มีผัวเหมือนลูกสาวบ้านอื่น ๆ ที่มีผัวกันทุกคนแล้ว จะเก็บไว้เป็นหม้าย ให้อดอยากปากแห้งจนแก่ แล้วผู้ชายที่ไหนจะเอา

นางแม่พยายามปลอบโยนว่าไม่ได้ห้ามมีผัว แต่ต้องเลือกเอาที่ดี ๆ ไม่เสียท่าได้ผัวร้าย แต่นางมโนห์ราอยากมีผัว ไม่ฟังอีร้าค่าอีรมเลยทะเลาะกับนางแม่ โดยใช้ถ้อยคำรุนแรงโต้ตอบย้อนกันหนำใจ

จะคัดกลอนบทละคร (ฉันทลักษณ์ยุคแรก) สะท้อนพฤติกรรมแท้จริงของสาว วัยรุ่นยุคอยุธยา (ที่ยังไม่ถูกครอบงำด้วยคำสอนหลังรับวัฒนธรรมวิกตอเรียน ยุคต้นกรุงรัตนโกสินทร์ว่า เป็นหญิงต้องรักนวลสงวนตัว) มาดังนี้

๏ สงสาร   พระมารดามาหวงลูกเอาไว้

แก่แล้วจะค่อยให้   ให้ลูกเป็นหม้ายอยู่อดทน

แต่เพื่อนสาวสาว   คราวคราวเขามีผัวเสียหมด

ให้ลูกเป็นหม้ายอยู่ทนอด   กลางวังพระราชมารดา

๏ เจ้าแม่   ลูกรักผู้เจ้ามโนห์รา

ขวัญข้าวของแม่อา   แม่คิดว่าเจ้าไม่สมพ่อ

วันนั้นขันหมากของพระพรหม   เขาใส่พนมลากล้อ

แม่คิดว่าเจ้าไม่สมพ่อ   ใครใครมาขอแม่ก็ไม่ให้

นางมโนห์ราตัดพ้อต่อว่านางแม่ เพราะอยากมีผัว ส่วนนางแม่พยายามว่ากล่าวตักเตือน แต่นางมโนห์ราไม่ฟัง แถมขึ้นเสียงเถียงย้อน แล้วทะเลาะกับนางแม่ถึงขั้นด่าทอกันด้วยคำว่า “ดอกทอง” ดังนี้

น่าสงสารพระมารดา   อนิจจามาหวงลูกเอาไว้

แก่แล้วแม่จะค่อยให้   ผู้ชายที่ไหนจะเหลียวแล

ธรรมเนียมมาแต่ไหน   ใหญ่ใหญ่มานอนอยู่กับแม่

แกล้งหวงเอาไว้ให้เฒ่าแก่   ผู้ชายมาแลก็น่าเกลียด

๏ เป็นหญิงเจ้าแม่อา   อย่าทำกะริงกะเรียด

ตัวเจ้ายังน้อยสักเท่าเขียด   เจ้ามาวอนแม่จะมีผัว

เมื่อจะทอหูกไม่ถูกก้น   มันจะเอาตะกรนมาโขกหัว

เจ้ามาวอนแม่จะมีผัว   ลูกเอยจะยืนสักเท่าใด

ลูกเอยจะเลี้ยงเอาผัวแขก   ลูกเอยจะเลี้ยงเอาผัวไทย

เลี้ยงไว้ให้หนำใจ   ส่งให้อ้ายมอญมักกาสัน

ส่งให้อ้ายจีนปากมอด   ให้มันกอดจนตายดั้น

อ้ายมอญมักกาสัน   ส่งให้ญี่ปุ่นหัวโกน

เลี้ยงลูกชาวบ้านเอย   อีนี่ใจยักษ์ใจโลน

อ้ายญี่ปุ่นเอาหัวโกน   หนำใจผู้เจ้ามโนห์รา

๏ ลูกไทเจ้าแม่เอย   แม่ให้ผัวไทยแก่ลูกรา

จีนจามพราหมณ์คุลา   ลูกยาจะเอามันทำไม

เชิญแม่เอาเองเถิดนางไท   เป็นผัวพระราชมารดา

๏ เลี้ยงลูกชาวบ้านเอย   อีนี่ใจแข็งกล้า

กูจะพลิ้วหิ้วขา   หน้าตากูจะตบให้ยับไป

ไว้กูจะหยิกเอาหัวตับ   ไว้กูจะยับเอาหัวใจ

ปากร้ายมาได้ใคร   พวกอีขี้ร้ายชะลากา

ขวัญข้าวเจ้าแม่อา   ตัวแม่ก็ทำเป็นไม่สู้

รู้มากอีปากกล้า   มึงไปได้มาแต่ไหน

พระพายพัดไป   สมเพชลมพัดอีดอกทอง

๏ นางแม่ของลูกอา   แม่มาด่าลูกไม่ถูกต้อง

ทั้งพี่ทั้งน้อง   เหล่าเราดอกทองเหมือนกัน

ดอกทองสิ้นทั้งเผ่า   เหล่าเราดอกทองสิ้นทั้งพันธุ์

ดอกทองเสมือนกัน   ทั้งองค์พระราชมารดา

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่ 


อ้างอิง :

“วัยรุ่นยุคอยุธยา อยากมีผัว”. จากหนังสือ “เซ็กส์ดึกดำบรรพ์ ของบรรพชนไทย”. โดย สุจิตต์ วงษ์เทศ. สำนักพิมพ์นาตาแฮก. 2560


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 18 สิงหาคม 2561