โอลิมปิกกรีกโบราณ “แก้ผ้าเล่น” สู่ช่วงขาลงยุคโรมัน ก่อนรื้อฟื้นใหม่ปลายศตวรรษที่ 19

ซ้อม พิธี โอลิมปิก กรีซ
ภาพประกอบเนื้อหา - การซ้อมทำพิธีก่อนโอลิมปิก ที่กรีซ เมื่อปี 2004 ภาพจาก ARIS MESSINIS / AFP

โอลิมปิก กรีกโบราณ “แก้ผ้าเล่น” สู่ช่วงขาลงยุคโรมัน ก่อนรื้อฟื้นใหม่ปลายศตวรรษที่ 19

การแข่งขันโอลิมปิกเกมส์ในปัจจุบันถือเป็นมหกรรมกีฬาที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในโลก ซึ่งเปิดโอกาสให้กับนักกีฬาทั้งระดับอาชีพและสมัครเข้าร่วมการแข่งขัน โดยมีต้นกำเนิดจากการแข่งขันกีฬาเมื่อเกือบ 3 พันปีก่อนในอารยธรรมกรีกโบราณ ก่อนเลิกลาไป และมีการรื้อฟื้นโอลิมปิกขึ้นมาใหม่อีกครั้งในช่วงปลายศตวรรษที่ 19

การแข่งขัน “โอลิมปิก” โบราณจะจัดขึ้นทุกๆ 4 ปี ที่โอลิมเปียทางตะวันตกของคาบสมุทรเพโลพอนเนสของกรีซในปัจจุบัน เป็นสถานที่คนละแห่งกับเขาโอลิมปุสซึ่งตั้งอยู่บริเวณตอนกลางของประเทศ โดยการแข่งขันกีฬาเป็นเพียงส่วนหนึ่งของเทศกาลบวงสรวงเทพเจ้าซุสเท่านั้น ซึ่งในที่อื่นๆ ก็มีการจัดการแข่งขันลักษณะคล้ายกัน เพื่อบวงสรวงเทพเจ้าองค์ต่างๆ

และเกร็ดประวัติศาสตร์เรื่องหนึ่งที่น่าสนใจเกี่ยวกับการแข่งขันโอลิมปิกยุคโบราณก็คือ การกำหนดให้ผู้เข้าแข่งขันทุกคนจะต้อง “เปลือยกาย” ลงแข่งขันในแทบทุกชนิดกีฬา!

ทำไมต้องเปลือย? เรื่องนี้ไม่มีการสรุปเป็นที่แน่ชัด มีแต่การสันนิษฐานไปต่างๆ นานา ตั้งแต่ทฤษฎีที่อ้างว่า เพื่ออวดลักษณะความเป็นชายตามอุดมคติของกรีก บ้างอ้างว่า การเปลือยกายในที่สาธารณะเป็นหนึ่งในเครื่องแสดงถึงความสามารถในการควบคุมตนเอง เนื่องจากผู้ที่เปลือยกายจะต้องควบคุมไม่ทำให้อวัยวะเพศของตนแข็งตัว

อีกทฤษฎีอ้างว่า การเปลือยกายถือเป็นจารีตของชนชั้นสูงกรีก ซึ่งไม่ว่าจะด้วยสาเหตุอันใด การเปลือยกายล้วนถือเป็นพฤติกรรมที่ขัดต่อธรรมเนียมในสังคมยุคหลัง แต่สำหรับชาวกรีกโบราณแล้ว พวกเขาไม่เห็นว่าการเปลือยกายเป็นเรื่องน่าบัดสีบัดเถลิงแต่อย่างใด

การแข่งขันโอลิมปิกยุคโบราณเจริญรุ่งเรืองอยู่หลายร้อยปี ถูกใช้เป็นเครื่องมือสำคัญในการต่อรองทางการเมืองระหว่างนครรัฐโบราณ ก่อนเข้าสู่ยุคเสื่อมถอยเมื่อกรีกตกอยู่ภายใต้อิทธิพลของโรมตั้งแต่กลางศตวรรษที่ 2 ก่อนคริสตกาล

สาเหตุหนึ่งที่ทำให้โอลิมปิกไม่ได้รับความนิยมในยุคโรมัน เนื่องจากชาวโรมันมองว่า การเปลือยกายในที่สาธารณะของบรรดานักกีฬากรีกถือเป็นเรื่องน่าขายหน้า จึงไม่ให้การสนับสนุน แต่จักรพรรดิโรมันบางพระองค์มองเห็นประโยชน์ทางการเมืองของการแข่งขันกีฬาเช่นนี้ จึงทรงช่วยอุปถัมภ์บ้างเป็นครั้งคราว

สุดท้ายการแข่งขันโอลิมปิกยุคโบราณก็ถึงจุดจบเมื่อราวปี ค.ศ. 400 ตรงกับช่วงปลายรัชสมัยของจักรพรรดิธีโอดอเซียสที่ 1 (Theodosius I) หรือช่วงคาบเกี่ยวกับต้นรัชสมัยของพระราชโอรสของพระองค์ เนื่องจากจักรพรรดิธีโอดอเซียสซึ่งเป็นคริสเตียน ทรงมีบัญชาให้ยกเลิกการประกอบพิธีกรรมนอกรีตทั้งหมด ในปี ค.ศ. 391

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


อ้างอิง :

“Olympic Games”. Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica Online.
Encyclopædia Britannica Inc., 2016. Web. 04 Aug. 2016 <https://global.britannica.com/sports/Olympic-Games>.


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 12 กุมภาพันธ์ 2561