อัญเชิญพระบรมอัฐิ ร.7 จากลอนดอนกลับสยาม แรกบรรจุใน “หีบ” ก่อนใช้พระโกศให้สมพระเกียรติ

การอัญเชิญ พระบรมอัฐิรัชกาลที่ 7

อัญเชิญ พระบรมอัฐิรัชกาลที่ 7 จากกรุงลอนดอนกลับสู่สยาม เมื่อแรกบรรจุใน “หีบ” ก่อนบรรจุใน “พระโกศ” อย่างสมพระเกียรติ

พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 เสด็จสวรรคต เมื่อวันที่ 30 พฤษภาคม พ.ศ. 2484 ณ ประเทศอังกฤษ สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในรัชกาลที่ 7 ทรงจัดการพระบรมศพเป็นการภายใน โดยอัญเชิญพระบรมศพประดิษฐาน ณ พระตำหนักคอมพ์ตัน รัฐบาลอังกฤษได้อนุญาตเป็นกรณีพิเศษในการประดิษฐานพระบรมศพเป็นเวลา 4 วัน ซึ่งตามปกติจะอนุญาตเพียงวันเดียว เพื่อให้ประยูรญาติที่อยู่ห่างไกลมาถวายบังคมลาเป็นครั้งสุดท้าย

การจัดการพระบรมศพนั้นเป็นไปอย่างเงียบๆ โดยไม่มีการบำเพ็ญพระราชกุศลทางศาสนาพุทธ เพราะไม่มีพระภิกษุ รวมทั้งไม่มีการพระราชพิธีอื่นๆ ตามราชประเพณี

พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7

วันที่ 3 มิถุนายน พ.ศ. 2484 อัญเชิญพระบรมศพขึ้นประดิษฐานบนรถ ซึ่งตกแต่งอย่างงดงาม มีธงมหาราชคลุมพระบรมศพ แลเชิญพระชัยวัฒน์ไว้ทางเบื้องพระเศียร รถเคลื่อนขบวนออกจากพระตำหนักคอมพ์ตันไปยังสถานที่ถวายพระเพลิงพระบรมศพ ณ สุสานโกลเดอร์สกรีน ซึ่งอยู่ทางเหนือของกรุงลอนดอน

เมื่อเจ้าหน้าที่อัญเชิญพระบรมศพเข้าสู่ฐานที่ตั้ง และผู้ที่ตามเสด็จเข้าประทับและนั่งเก้าอี้แถวโดยลำดับแล้ว อาร์. ดี. เครก (R. D. Craig) ชาวอังกฤษ ซึ่งเคยรับราชการอยู่เมืองไทย และเป็นพระสหายของพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้อ่านสุนทรพจน์สรรเสริญพระเกียรติคุณ ผู้ที่ไปชุมนุม ณ ที่นั้นถวายความเคารพทีละคน

มีคนไทยซึ่งเคยบวชในพระพุทธศาสนาได้สวดมนต์ถวายพระราชกุศล และมีการบรรเลงเพลงเมนเดลโซน ไวโอลิน คอนแชร์โต (Mendelssohn Violin Concerto) ซึ่งเป็นเพลงที่พระองค์โปรดเป็นพิเศษ ถวายเป็นครั้งสุดท้ายเท่านั้น

หลังจากถวายพระเพลิงพระบรมศพเสร็จสิ้นแล้ว พระบรมอัฐิและพระบรมสรีรางคารถูกอัญเชิญกลับไปประดิษฐานยังพระตำหนักคอมพ์ตัน อันเป็นที่ประทับของพระองค์

ใน พ.ศ. 2492 รัฐบาลได้กราบบังคมทูล สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในรัชกาลที่ 7 ขอพระราชทานให้ทรงอัญเชิญพระบรมอัฐิพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัวกลับสู่สยาม เพื่ออัญเชิญขึ้นประดิษฐานไว้ร่วมกับสมเด็จพระบูรพมหากษัตริยาธิราชเจ้าในพระบรมมหาราชวัง

ในการนี้ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ตั้งการพระราชพิธีทักษิณานุปทานอุทิศถวายตามพระราชประเพณี หลังจากนั้นทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้อัญเชิญพระโกศพระบรมอัฐิขึ้นประดิษฐาน ณ หอพระบรมอัฐิ ซึ่งอยู่ชั้นบนของพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ส่วนพระบรมสรีรางคารนั้นทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้บรรจุไว้ที่พระพุทธบัลลังก์พระพุทธอังคีรสภายในพระอุโบสถ วัดราชบพิธสถิตมหาสีมารามราชวรวิหาร

ศิลปวัฒนธรรมขอนำชมภาพถ่ายเก่า “การอัญเชิญพระบรมอัฐิรัชกาลที่ 7 กลับสู่สยาม พ.ศ. 2492” เผยแพร่ภาพใน Facebook โดย ผศ.ดร. พีรศรี โพวาทอง ซึ่งภาพทั้งหมดมาจาก สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร

กระบวนเชิญหีบพระบรมอัฐิรัชกาลที่ 7 ขึ้นสู่เรือวิลเลมรัยส์ เมืองเซาธ์แฮมป์ตัน วันที่ 1 พฤษภาคม พ.ศ. 2492 (ภาพจาก สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระบรมราชินี ในรัชกาลที่ 7 ทรงรับการถวายความเคารพโดยทหารกองเกียรติยศ กองทหารราบเบาซอมเมอร์เส็ท (ภาพจาก สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
การอัญเชิญ พระบรมอัฐิรัชกาลที่ 7 สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณี พระราชดำเนินลงจากเรือ
วันที่ 24 พฤษภาคม พ.ศ. 2492 เรือภาณุรังสีอัญเชิญหีบพระบรมอัฐิรัชกาลที่ 7 ถึงกรุงเทพฯ สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีเสด็จพระราชดำเนินลงจากเรือ เจ้าพนักงานเชิญพระพุทธรูปประจำพระองค์อยู่เบื้องขวา (ภาพจาก สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
อัญเชิญหีบพระบรมอัฐิรัชกาลที่ 7 ขึ้นสู่เรือรบหลวงแม่กลอง (ภาพจาก สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
พระบรมอัฐิรัชกาลที่ 7 บรรจุใน พระโกศ
พระบรมอัฐิรัชกาลที่ 7 บรรจุในพระโกศ ประดิษฐานในเรือรบหลวงแม่กลอง (ภาพจาก สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
กรมขุนชัยนาทนเรนทร อัญเชิญ พระบรมอัฐิรัชกาลที่ 7
กรมขุนชัยนาทนเรนทร ประธานคณะผู้สำเร็จราชการแทนพระองค์เสด็จตามพระโกศพระบรมอัฐิรัชกาลที่ 7 ลงจากเรือรบหลวงแม่กลอง (ภาพจาก สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)

พระราเชนทรรถ เชิญ พระโกศ พระบรมอัฐิรัชกาลที่ 7

พระราเชนทรรถ เชิญ พระโกศ พระบรมอัฐิรัชกาลที่ 7
พระราเชนทรรถเชิญพระโกศพระบรมอัฐิรัชกาลที่ 7 เข้าสู่พระบรมมหาราชวัง (ภาพจาก สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
พระโกศ พระบรมอัฐิรัชกาลที่ 5 รัชกาลที่ 6 รัชกาลที่ 7
พระโกศพระบรมอัฐิรัชกาลที่ 5 รัชกาลที่ 6 รัชกาลที่ 7 และสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระราชชนนีพันปีหลวง ประดิษฐาน ณ พระที่นั่งพุดตานถม ภายในพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ในพระราชพิธีบำเพ็ญพระราชกุศลทักษิณานุปทานพระบรมอัฐิพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 (ภาพจาก สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)
พระโกศพ ระบรมอัฐิรัชกาลที่ 5 รัชกาลที่ 6 รัชกาลที่ 7
พระโกศพระบรมอัฐิรัชกาลที่ 5 รัชกาลที่ 6 รัชกาลที่ 7 และสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระราชชนนีพันปีหลวง ประดิษฐาน ณ พระที่นั่งพุดตานถม ภายในพระที่นั่งจักรีมหาปราสาท ในพระราชพิธีบำเพ็ญพระราชกุศลทักษิณานุปทานพระบรมอัฐิพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 7 (ภาพจาก สำนักหอจดหมายเหตุแห่งชาติ กรมศิลปากร)

อ่านเพิ่มเติม :

สำหรับผู้ชื่นชอบประวัติศาสตร์ ศิลปะ และวัฒนธรรม แง่มุมต่าง ๆ ทั้งอดีตและร่วมสมัย พลาดไม่ได้กับสิทธิพิเศษ เมื่อสมัครสมาชิกนิตยสารศิลปวัฒนธรรม 12 ฉบับ (1 ปี) ส่งความรู้ถึงบ้านแล้ววันนี้!! สมัครสมาชิกคลิกที่นี่


เผยแพร่ในระบบออนไลน์ครั้งแรกเมื่อ 30 พฤษภาคม 2561